- 09 ก.พ. 2560
ขยะมาจากไหน??? "ดร.ธรณ์" โพสต์ภาพขยะลอยเป็นแพกลางอ่าวไทย เข้าขั้นวิกฤตไทยทิ้งขยะพลาสติกลงทะเล อันดับ 6 ของโลก (รายละเอียด)
เมื่อวันที่ 8 ก.พ. ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ อดีตสมาชิกสภาปฏิรูปแห่งชาติ (สปช.) นักสมุทรศาสตร์ อาจารย์ประจำภาควิชาวิทยาศาสตร์ทางทะเล คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้โพสต์เฟซบุ๊ก “Thon Thamrongnawasawat” เป็นภาพขยะจำนวนมหาศาลลอยอยู่กลางทะเล พร้อมข้อความระบุว่า
#แพขยะขนาดยักษ์กลางอ่าวไทย ยาว 10 กิโลเมตร นี่คือหลักฐานว่าเราเข้าขั้นวิกฤตในการจัดการปัญหาขยะพลาสติกในทะเล #ประเทศไทยทิ้งขยะพลาสติกลงทะเลเป็นอันดับ6ของโลก #แล้วเราทำอะไรบ้าง
เรื่องเริ่มจากพี่ชาวประมง ใช้ชื่อในเฟซ ป๊ะป๋า วงเวียน เพิ่งไปเจอแพขยะยาว 10 กิโลเมตร ในทะเลนอกชายฝั่งชุมพร จึงโพสต์ภาพลงเฟซบุ๊ก
ภาพดังกล่าวใครเห็นก็ต้องเศร้า ต้องตกใจว่าเป็นไปได้หรือ ?
ผมเคยบอกเพื่อนธรณ์เสมอ หน่วยงานต่างๆ ในโลกเขาเตือนมา ประเทศไทยทิ้งขยะลงทะเลมหาศาล โดยเฉพาะขยะพลาสติกที่ไม่ย่อยสลาย ส่งผลกระทบรุนแรงต่อทะเล ทำให้ภาพลักษณ์เสียหายย่อยยับ
ขยะทะเลส่งผลต่อสัตว์ทะเลหายาก ที่กินขยะเข้าไปจนตาย โดยเฉพาะเต่าทะเลและลูกโลมา ที่เผลอนึกว่ากินได้
ข้อมูลจากการผ่าพิสูจน์ซากเต่าทะเลที่ตายนับร้อยตัวต่อปี ยืนยันว่าขยะเป็นหนึ่งในสาเหตุสำคัญสุด
องค์กรสหประชาชาติเน้นการพัฒนาอย่างยั่งยืน ตั้ง SDG ด้านต่างๆ โดยเฉพาะ SDG14 Life Below Water
แนวทางต่างๆ กล่าวถึงปัญหาขยะทะเล โดยระบุชื่อประเทศไทยเป็น 1 ในประเทศที่มีปัญหาขยะทะเลรุนแรงมาก
ขยะเหล่านี้มีที่มาหลายสาเหตุ จากชุมชนบนแผ่นดิน มากับแม่น้ำลำคลองสู่ทะเล จากการท่องเที่ยว การแอบลักลอบทิ้งขยะที่ขนมาจากเกาะแหล่งท่องเที่ยวต่างๆ แต่ไม่ยอมเอาไปกำจัดจริง ฯลฯ
ยังอาจเกิดจากน้ำท่วมใหญ่พัดขยะจากแผ่นดินลงทะเล
แต่ขยะก็คือขยะ หากเป็นขยะ ไม่ลงทะเลในวันนี้ก็เป็นวันหน้า มันสะท้อนให้เราเห็นว่า เรามีขยะพลาสติกมากมายเพียงใด
การลดขยะพลาสติก โดยเฉพาะถุงพลาสติกที่ไม่ย่อยสลาย ถือเป็นการแก้ที่ต้นเหตุ
ผมเรียกร้องให้เรามีนโยบายที่ดุเดือดเห็นผลมากกว่า มิใช่ทำแค่การรณรงค์ลดการใช้ถุงที่ได้ผลไม่กี่เปอร์เซนต์
ข้อมูลจากกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อมก็ระบุไว้ชัดเจน คนไทยใช้ถุงพลาสติกวันละ 8 ใบ เมื่อเทียบกับคนยุโรปบางประเทศ ใช้ถุงเดือนละ 3 ใบ (เดือนละ)
จีนขายถุงพลาสติกนานแล้ว เท่าที่ทราบ เขมรก็กำลังจะขาย ไม่แจกฟรี แต่เมืองไทย เราทำอะไรบ้าง ยกเว้นเซ็น mou กับรณรงค์ ?
ผมทราบดีว่ารัฐบาลให้ความสำคัญกับการกำจัดขยะมาตลอด เช่น โรงไฟฟ้าขยะที่หาดใหญ่ (ตอนนี้รู้สึกจะหยุดทำการชั่วคราว)
แต่ถ้าต้นตอยังอยู่ที่การใช้ถุงพลาสติกมหาศาล การจัดการปลายเหตุจะสำเร็จหรือ ?
ผมดีใจและสนับสนุนทุกครั้งที่ภาคเอกชนพยายามทำ เช่น ห้างเทสโก้ หรือแม้แต่มหาวิทยาลัยต่างๆ ที่เริ่มขายถุงพลาสติก ทั้งมหิดลและจุฬา โรงพยาบาลที่เลิกให้ถุงยา ต้องมีถุงผ้ามาใส่ ฯลฯ
คำถามมีอยู่ว่า ที่มีอยู่เพียงน้อยนิด แล้วมันจะไหวไหม ในการหยุดขยะ
ถ้ามันไหว แพขยะยาว 10 กิโลจะลอยอยู่กลางอ่าวไทยได้อย่างไร ?
แพขยะเกิดจากกระแสน้ำหมุนวน ทำให้ขยะมารวมกัน เมื่อเวลาผ่านไป แพขยะก็แตกออก ขยะก็กระจายออกไปทุกทิศทาง
นอกจากเราต้องหาทางกำจัดแพขยะ เรายังต้องตอบคำถาม
คำถามคือขยะมาจากไหน ? แล้วเราจะหยุดขยะเหล่านั้นหรือทำให้ลดน้อยลงอย่างจริงจังได้อย่างไร ?
ภาพลักษ์ทะเลไทยจะสูญเสียแค่ไหน หากเรือนักท่องเที่ยววิ่งผ่าน หากภาพนี้เผยแพร่ไปตามเว็บไซต์ท่องเที่ยวต่างๆ เราจะมีทางไหนในการกอบกู้
ปีนี้เราเน้นการเป็นเจ้าบ้านที่ดี ด้วยการต้อนรับนักท่องเที่ยวด้วยแพขยะยักษ์ ? (คาดว่ามีชาวต่างชาติกว่า 25.6 ล้านคนไปเที่ยวทะเล)
สารพัดปัญหาตามเข้ามา ไม่มีที่สิ้นสุด ตั้งแต่ระดับ UN การท่องเที่ยว สัตว์หายาก การประมง (จับขยะได้มากกว่าปลา)
ผมมั่นใจว่า ในอีกไม่นาน ปัญหาขยะทะเลจะถูกนำมาพูดในเรื่องเวทีการค้าโลก เหมือนกับก๊าซเรือนกระจก
เพราะถุงจากแม่น้ำเจ้าพระยา ลอยไปได้ไกลถึงกลางมหาสมุทรแปซิฟิก ข้ามไปอเมริกา ฯลฯ
อย่างลืมว่าทะเลเชื่อมต่อกันหมด
คนทั้งโลกเขาไม่ยอมดูขยะที่เกิดจากน้ำมือคนไทย มาติดอยู่บนหาดหน้าบ้านเขาหรอกครับ
ประเทศเราปล่อยก๊าซเรือนกระจกไม่มากเมื่อเทียบกับประเทศใหญ่ แต่เรื่องขยะพลาสติก เราอยู่ในสถานการณ์เลวร้าย และเสียเปรียบในการเจรจามากกว่าเยอะ
จึงรอวันที่ภาครัฐจะจัดการปัญหานี้อย่างจริงจัง ด้วยนโยบายที่กล้าหาญ ด้วยยุทธศาสตร์ที่ชี้วัดผลด้วยสายตาว่าสำเร็จ
ไม่ใช่มีแต่ยุทธศาสตร์ แต่หลักฐานที่ตาเห็นไม่เป็นเช่นนั้น
หลักฐานยาว 10 กิโลเมตรกำลังลอยตุ๊บป่องอยู่กลางทะเลไทย...
มันเกินจะรับไหวแล้วครับ
หมายเหตุ - ไม่ได้โทษแต่ภาครัฐ เพราะขยะเกิดจากพวกเราทุกคน การแก้ไขต้องช่วยกัน ใครทำอะไรได้ต้องทำ มิใช่รอคอยเพียงรัฐบาล แต่อยากเห็นนโยบายที่ชัดเจนกว่านี้ในการจัดการปัญหา จะเริ่มจากบางพื้นที่นำร่อง บางแนวทาง อะไรก็ได้
ทราบดีว่าท่านนายกฯ ท่านรมต. และทุกคนที่เกี่ยวข้อง ล้วนทราบปัญหา พยายามหาทางแก้ เหนื่อยด้วยกันทั้งนั้น
แต่ด้วยแนวทางเท่าที่มีอยู่ มันยังได้ผลไม่พอครับ
(หมายเหตุ - ยาว 10 กิโลเมตร ตามคำให้สัมภาษณ์ของพี่ผู้พบเจอและถ่ายภาพ ผมใส่เนื้อข่าวไว้ในคอมเมนต์ครับ ขอบคุณพี่ชาวประมงที่ช่วยเป็นหูเป็นตา แจ้งข่าวมาให้พวกเรารับทราบครับ )
ต่อมา ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ มีการโพสต์ข้อมูลเพิ่มเติม ระบุว่า...
อัพเดท - ข้อมูลจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทำนายทิศทางแพขยะไม่น่าเข้าฝั่ง แต่คงต้องหาวิธีจัดการอย่างเร่งด่วน ถ้าจะเก็บ คงต้องใช้เรืออวนล้อมแล้วนำมากำจัดบนฝั่งอย่างถูกต้อง อย่างน้อยก็ลดปัญหา ช่วยสัตว์ทะเลหายากให้รอดตายได้ และยังป้องกันขยะกระจายเข้าฝั่ง ส่งปัญหาต่อชายหาดและการท่องเที่ยวครับ
ล่าสุด วันนี้ (9 ก.พ.) ดร. ธรณ์ โพสต์ข้อความว่า "ตอนนี้หลายหน่วยงาน เช่น สมาคมวิทยาศาสตร์ทางทะเล กรมทช. GISTDA ทร. จังหวัดชุมพร ฯลฯ กำลังเร่งสำรวจแพขยะด้วยเฮลิคอปเตอร์และดาวเทียม เพื่อหาแนวทางจัดการ ล่าสุด พบแพขยะ (ซึ่งอาจเป็นอีกแพหนึ่ง) ลอยอยู่นอกชายฝั่งชุมพรแค่ 10 ไมล์ครับ"
รายงานโดย นาตยา เอนกธนะเศรษฐ์ สำนักข่าวทีนิวส์
ขอบคุณข้อมูล และ ภาพ เฟซบุ๊ก "Thon Thamrongnawasawat"