วันสารทไทย ในประเทศไทยแต่ละภาคเรียกว่าอะไรบ้าง

วันสารทไทย เป็นวันสำคัญทางศาสนาและวัฒนธรรมของคนไทยที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน เป็นวันที่มีความเชื่อมโยงกับการทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้แก่บรรพบุรุษและวิญญาณที่ล่วงลับไปแล้ว แต่ละภาคของประเทศไทยก็มีการจัดงานและพิธีกรรมที่แตกต่างกันออกไป ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความเชื่อและขนบธรรมเนียมประเพณีที่หลากหลายของคนไทยในแต่ละท้องถิ่น วันนี้เราจะมาไขข้อข้องใจเกี่ยวกับชื่อเรียกของวันสารทไทยในแต่ละภาคกัน

 

2 ตุลาคม 2567 วันสารทไทย 

 

ประเพณีสารทไทยในภาคต่าง ๆ

การทำบุญวันสารทนี้มีในหลายภูมิภาค โดยมีชื่อเรียกที่แตกต่างกัน ดังนี้

ภาคกลาง เรียกว่า "สารทไทย"

ภาคเหนือ เรียก "งานทานสลากภัต" หรือ "ตานก๋วยสลาก"

ภาคอีสาน เรียก "ทำบุญข้าวสาก"

 

ภาคใต้ เรียก "งานบุญเดือนสิบ" หรือ "ประเพณีชิงเปรต"  

 

ถึงแม้ว่าการทำบุญเดือนสิบในแต่ละท้องที่จะมีชื่อเรียกที่แตกต่างกัน แต่ก็มีจุดประสงค์เดียวกัน คือ การทำบุญกลางปี เพื่อให้เกิดความเป็นสิริมงคลแก่ตนเองที่มีชีวิตผ่านพ้นเวลามาได้ถึงกึ่งปี และเป็นการทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้แก่บรรพบุรุษผู้ล่วงลับไปแล้ว แต่อาจมีวิธีปฏิบัติที่แตกต่างกันบ้าง

 

ภาคกลาง = สารทไทย
 

ประเพณีวันสารทไทย ถือว่าเป็นประเพณีของภาคกลาง เมื่อใกล้ถึงวันสารท ชาวบ้านทุกบ้านจะกวนกระยาสารท เพื่อนำไปตักบาตร และแจกจ่ายให้กับเพื่อนบ้าน ในวันสารทชาวบ้านจะจัดแจงข้าวปลาอาหาร ไปทำบุญกรวดน้ำที่วัด เพื่ออุทิศส่วนกุศลให้ญาติมิตรผู้ล่วงลับ และถือศีล ฟังธรรมเทศนา

 

ภาคเหนือ = งานทานสลากภัตร / ตานก๋วยสลาก

พิธีสารทไทยในภาคเหนือ มีชื่อเรียกว่า "ตานก๋วยสลาก" หรือ ทานสลากภัต (ชื่อในภาคกลาง) และมีชื่ออื่น ๆ อีกตามแต่ในท้องถิ่น เช่น ตานสลาก, กิ๋นข้าวสลาก, กิ๋นก๋วยสลาก หรือ กิ๋นสลาก คำว่า "ก๋วย" แปลว่า "ตะกร้า"หรือ "ชะลอม" ส่วน "สลากภัต" หมายถึงอาหารที่ถวายพระตามสลาก นับเข้าเป็นเครื่องสังฆทาน

 

ก๋วยสลากมีอยู่ 2 ลักษณะ คือ

1. ก๋วยน้อย เป็นก๋วยสลากสำหรับที่จะถวายทานไปให้กับผู้ที่ล่วงลับ ทั้งญาติพี่น้อง เพื่อนสนิทมิตรสหายหรือแม้แต่สัตว์เลี้ยงที่เราเคยรัก และมีคุณต่อเราเมื่อครั้งยังมีชีวิต เช่น ช้าง ม้า วัว ควายและสุนัข เป็นต้น หรือถ้าไม่รู้ว่าจะถวายทานไปให้ใครก็ถวายทานเอาไว้ภายหน้า

2. ก๋วยใหญ่ เป็นก๋วยที่จัดทำขึ้นใหญ่เป็นพิเศษ ซึ่งจะบรรจุข้าวของได้มากขึ้น ถวายเป็นมหากุศลสำหรับคนที่มีกำลังศรัทธาและฐานะดี เป็นปัจจัยนับว่าได้กุศลแรง

 

เจติ ตานํ สลากข้าวซองนี้หมายมีผู้ข้าชื่อ...........ของทานไว้กับตนกับตัวภายหน้า ขอหื้อสุขสามประการ มีนิพพานเป๋นยอดแด่เน้อ.............ฯ