เฝ้าระวัง "ไข้เลือดออก" ระบาดหนัก กทม.ป่วยแล้วเกือบ 6 พัน เสียชีวิต 5 ถอดพฤติกรรมยุงตัวร้ายตัดวงจรฆาตกรติดปีก

 

   

    เมื่อวันที่ 17 ก.ย. ที่ผ่านมา พล.ต.อ.อัศวิน ขวัญเมือง ผู้ว่าราชการกรุงเทพฯ เผยว่า ปัจจุบันพื้นที่กรุงเทพฯ มีการแพร่ระบาดของโรคไข้เลือดออก พบว่ามีผู้ป่วยและผู้เสียชีวิตอย่างต่อเนื่อง จึงประสานขอความร่วมมือจากหน่วยงานต่างๆ และประชาชนในพื้นที่ร่วมดำเนินการควบคุมโรคไข้เลือดออกโดยในฤดูฝนหรือช่วงที่ฝนตกหนักจะเป็นช่วงที่มีการระบาดของโรคมากที่สุด เนื่องจากมีแหล่งน้ำขังอันเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ของโรคอยู่ในหลายพื้นที่

 

    สถานการณ์ของโรคไข้เลือดออกในปี 2561 จากการสำรวจพบว่า มีผู้ป่วยไข้เลือดออกสะสม 5,899 ราย และพบผู้เสียชีวิตแล้ว 5 ราย โดยเป็นผู้เสียชีวิตในพื้นที่เขตหนองจอก 1 ราย ดินแดง 2 ราย ปทุมวัน 1 ราย และเขตบางกะปิ 1 ราย ทั้งหมดอยู่ในกลุ่มวัยทำงานทั้งสิ้น และคาดการณ์ว่า
จะมีตัวเลขผู้ป่วยที่เพิ่มขึ้นอีก โดยเฉพาะพื้นที่เขตหนอกจอกซึ่งเป็นพื้นที่ ที่มีผู้ป่วยมากที่สุดเพราะเป็นพื้นที่กว้าง มีจุดน้ำขังหลายบริเวณ มีการทิ้งขยะหมักหมม เหล่านี้ล้วนเป็นปัจจัยที่ก่อให้เกิดความเสี่ยงที่นำมาซึ่งโรคร้ายนี้

 

    ไข้เลือดออก หรือ Dengue Fever เป็นโรคติดต่อชนิดหนึ่งทีเกิดจากเชื้อไวรัสเดงกี่ (Dengue) โดยมีพาหะนำโรคเป็นยุงลายตัวเมีย อาศัยอยู่ทั่วไปในเขตร้อนชื้น จึงพบได้มากในประเทศเขตร้อนในทวีปเอเชีย แอฟริกา อเมริกากลางและใต้ ตอนเหนือของออสเตรเลีย และตามหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก โดยพฤติกรรมของยุงลายตัวเมียนั้นจะออกหากินในตอนกลางคืนและดูดเลือดคนเป็นอาหาร ต่างจากยุงลายตัวผู้ที่ไม่กัดคนและสัตว์

 

 

 

 

    เมื่อยุงลายที่เป็นตัวพาหะดูดเลือดผู้ป่วยที่ติดเชื้อไวรัสดังกล่าว เชื้อไวรัสจะเข้าสู่กระเพาะยุงและเข้าไปอยู่ในเซลล์ผนังกระเพาะ เมื่อมีการสะสมไวรัสภายในตัวของยุงลายมากขึ้น ไวรัสเหล่านี้จะเดินทางเข้าสู่ต่อมน้ำลาย พร้อมที่จะเข้าสู่คนในการกัดครั้งต่อไป ด้วยเหตุนี้ในบางฤดูกาลที่มีสภาพอากาศเอื้อต่อการเพาะพันธุ์ของยุงลาย จะพบว่ามีการแพร่ระบาดในวงกว้างอย่างรวดเร็วไข้เลือดออกจึงเป็นหนึ่งในโรคที่องค์การอนามัยโลก (WHO) ให้ความสนใจ และประกาศให้เป็นโรคที่ควรเฝ้าระวัง โดยเฉพาะประเทศไทยที่อยู่ในพื้นที่เขตร้อนชื้นในทุกๆ ปีมักพบการระบาดของโรคมากที่สุดในบริเวณภาคกลางซึ่งเป็นที่ตั้งของกรุงเทพมหานคร รวมทั้งเมืองใหญ่ทั่วปริมณฑลที่มีประชากรหนาแน่น เป็นเหตุให้มีอัตราการป่วยและการแพร่ระบาดค่อนข้างสูงและยังมีแนวโน้มที่จะพบผู้ป่วยเพิ่มสูงขึ้นอีกในทุกๆ ปี

    เมื่อผู้ป่วยได้รับเชื้อไวรัสเข้าสู่ร่างกายจะมีอาการคล้ายกับไข้หวัดใหญ่ บางครั้งจึงเกิดความชะล่าใจไม่เข้ารับการรักษาอย่างถูกวิธีจนนำมาซึ่งความสูญเสีย แท้จริงแล้วโรคไข้เลือดออกจะไม่อันตรายหากรู้ตัวตั้งแต่เนิ่นๆ ฉะนั้นจึงต้องสังเกตอาการแรกเริ่ม เพื่อแยกแยะความแตกต่างระหว่าง "ไข้หวัดใหญ่" กับ "ไข้เลือดออก" 

 

 

 

    อาการของผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกมีความรุนแรงในระดับต่างกัน แต่อาการที่เด่นชัดคือ มีไข้คล้ายคนไข้ที่มีอาการไข้หวัดทั่วไปคือเป็นไข้ตัวร้อน ปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน บางรายมีอาการความดันโลหิตต่ำ อ่อนเพลีย ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ปวดเมื่อยตามตัว ปวดตามข้อ ปวดตามกระดูก ปวดตา ตาพร่า ท้องเสีย ในผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง จะมีภาวะเลือดออกร่วมด้วย พบบ่อยที่สุดคือบริเวณผิวหนังมีเลือดออกเป็นจุดเล็กๆ กระจายอยู่เต็มตามแขน ขา ลำตัว และรักแร้ รวมทั้งเลือดออกที่อวัยวะภายในร่างกาย เช่น ทางเดินอาหาร บางคนอาเจียนและถ่ายอุจจาระเป็นเลือด ผู้ป่วยจะมีอาการตับโต และเมื่อกดจะรู้สึกเจ็บ มีเลือดออกที่ตับ ม้ามหรือมีอาการของไตวายร่วมด้วย และมีโอกาสเกิดภาวะช็อกร่วมด้วยซึ่งอันตรายมาก
 

    ปัจจุบันยังไม่มียาต้านไวรัสที่มีฤทธิ์รักษาโรคไข้เลือดออกโดยตรง การรักษาจึงเป็นการประคับประคองตามอาการอย่างใกล้ชิดเบื้องต้นจึงใช้ยาระงับอาการ คือ Acetaminophen หรือพาราเซตามอล ซึ่งเป็นยาแก้ปวดและลดไข้ ควรหลีกเลี่ยงการใช้ยาแอสไพริน ซึ่งจะมีผลต่อเซลล์เม็ดเลือด อาจกระทบต่อภาวะที่มีเลือดออกซึ่งทำให้อาการแย่ลง ในกลุ่มผู้ป่วยที่มีอาการท้องเสียหรืออาเจียนร่วมด้วย แพทย์จะให้น้ำเกลือเพื่อชดเชยการสูญเสียน้ำและเพื่อรักษาสมดุลในร่างกาย นอกจากยังต้องมีการเฝ้าระวังการเกิดอาการแทรกซ้อนในผู้ป่วยซึ่งอาจพัฒนาความรุนแรงไปสู่ภาวะโรค Dengue Hemorrhagic Fever ซึ่งจะทำให้มีไข้สูงขึ้น อาการปวดหัวรุนแรงขึ้น อาจมีภาวะเลือดออกตามเนื้อเยื่อและอวัยวะภายใน และ Dengue Shock Syndrome ซึ่งเป็นภาวะที่เสียเลือดมาก พลาสมารั่ว ความดันโลหิตต่ำ นำไปสู่การช็อกที่เสี่ยงต่อการเสียชีวิตได้

 

 

    บางประเทศจะมีการประกาศใช้วัคซีนเพื่อป้องกันโรคไข้เลือดออก ทว่าการป้องกันที่ดีที่สุดคือการป้องกันไม่ให้ยุงกัดไม่ว่าทั้งกลางวันหรือกลางคืน โดยเฉพาะเด็กและคนชราควรอยู่ในห้องที่มีการป้องกันยุงมิดชิด เพราะกลุ่มนี้มีภูมิคุ้มกันต่ำ รวมถึงกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงและลูกน้ำยุงลายรอบบริเวณบ้าน ยุงลายเป็นยุงบ้านที่มักวางไข่ตามแหล่งน้ำขังต่างๆ โดยเฉพาะน้ำนิ่ง ดังนั้นจึงต้องมีการกำจัดลูกน้ำยุงลายอย่างต่อเนื่องทุก ๆ สัปดาห์โดยการเปลี่ยนน้ำในโอ่งหรือถังน้ำบ่อยๆ ถ่ายถ้วยน้ำรองขาโต๊ะหรือน้ำในแจกัน คว่ำภาชนะที่มีน้ำขัง เช่นชามเก่า กระป๋อง เป็นต้น
 

    ครั้งหนึ่งประเทศไทยเคยสูญเสียคนในวงการบันเทิงจากโรคไข้เลือดออกเช่นกัน จากกรณีดาราช่อง 3 นายทฤษฎี สหวงษ์ ที่มีอาการไข้เลือดออกรุนแรงจนมีอาการแทรกซ้อนติดเชื้อลุกลามและได้เสียชีวิตไปเมื่อวันที่ 18 ม.ค. 2559 โดยลักษณะอาการเริ่มตั้งแต่

 

 

 

 

    วันที่ 9 พ.ย. 2558 ภายหลังปอ ทฤษฎี เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่งเป็นเวลา 6 วัน ต่อมาอาการเริ่มทรุด จึงได้ส่งตัวรักษาต่อที่ โรงพยาบาลรามาฯ ทว่าแพทย์พบว่ามีเกร็ดเลือดต่ำ มีภาวะแทรกซ้อน เลือดออกในอวัยวะหลายส่วน ต้องใช้เครื่องช่วยหายใจ ซึ่งทางโรงพยาบาลได้ระดมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคติดเชื้อและช่วยเหลืออย่างสุดความสามารถ จนในวันที่ 22 พ.ย. 2558 โรงพยาบาลระบุว่า จากการติดเชื้อที่เท้าซ้ายแพทย์ต้องตัดขาเหนือข้อเท้าซ้าย เพื่อควบคุมการติดเชื้อ ไม่พบเชื้อไข้เลือดออกแล้ว ยังเฝ้าระวังอาการอย่างใกล้ชิด แต่แล้วจากภาวะแทรกซ้อนจนติดเชื้อลุกลามบริเวณปอดข้างขวาส่งผลให้ปอ ทฤษฎีอาการทรุดจนไม่ตอบสนองต่อการรักษาใดๆ อีกและถึงแก่กรรมอย่างสงบในที่สุด