เทียบให้เห็น ผลทดสอบ 8 สูตรวัคซีน แบบไหนภูมิขึ้นสูงสุด สู้ "โอมิครอน" ได้ดี

จากสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 โดยเฉพาะสายพันธุ์โอไมครอน หรือ โอมิครอน (Omicron) ที่กำลังลุกลามอย่างหนักในหลายประเทศตอนนี้ ล่าสุด นพ.ศุภกิจ ศิริลักษณ์ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) ได้เปิด "ผลการทดสอบภูมิคุ้มกันวัคซีนต่อโควิด-19 สายพันธุ์เดลตา และโอมิครอน" 

 

 

โดย นพ.ศุภกิจ เผยว่า กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ได้ทำการทดสอบภูมิคุ้มกันหลังฉีดวัคซีนต่อไวรัสสายพันธุ์เดลตาและโอมิครอน ด้วยวิธี PRNT (Plaque Reduction Neutralization Test) คือ การเจาะเลือดของผู้รับวัคซีนสูตรต่างๆมาแล้ว 2 สัปดาห์ ซึ่งเป็นช่วงที่ภูมิคุ้มกันขึ้นมากพอ จากนั้นมาปั่นแยกเอาซีรั่ม แล้วมาทดสอบกับไวรัสโควิดที่เพาะเลี้ยงในจานทดลองที่มีเชื้อเดลตาและโอมิครอน โดยจะเจือจางซีรั่มลงไปเป็นเท่าตัวจนกว่าจะสามารถฆ่าไวรัสลงได้ครึ่งหนึ่งจึงจะหยุด ซึ่งเป็นระดับสุดท้ายที่น่าจะป้องกันการติดเชื้อไวรัสได้ โดยมีการทดสอบภูมิคุ้มกันจากวัคซีนทั้งหมด 8 สูตรที่มีการใช้ในประเทศไทย ดังนี้ 

1. สูตรซิโนแวค + แอสตร้าเซนเนก้า

ระดับภูมิคุ้มกันต่อสายพันธุ์เดลตา 201.90

ระดับภูมิคุ้มกันต่อสายพันธุ์โอมิครอน 11.63

ลดลง 17.35 เท่า

2. สูตรแอสตร้าเซนเนก้า + แอสตร้าเซนเนก้า

ระดับภูมิคุ้มกันต่อสายพันธุ์เดลต้า 226.90

ระดับภูมิคุ้มกันต่อสายพันธุ์โอมิครอน 23.81

ลดลง 9.53 เท่า 

3. สูตรไฟเซอร์+ไฟเซอร์

ระดับภูมิคุ้มกันต่อสายพันธุ์เดลตา 189.40

ระดับภูมิคุ้มกันต่อสายพันธุ์โอมิครอน 19.17

ลดลง 9.88 เท่า

4. สูตรซิโนแวค+ไฟเซอร์

ระดับภูมิคุ้มกันต่อสายพันธุ์เดลตา 581.10

ระดับภูมิคุ้มกันต่อสายพันธุ์โอมิครอน 21.70

ลดลง 26.77 เท่า

5. สูตรแอสตร้าเซนเนก้า+ไฟเซอร์

ระดับภูมิคุ้มกันต่อสายพันธุ์เดลตา 388.20

ระดับภูมิคุ้มกันต่อสายพันธุ์โอมิครอน 21.21

ลดลง 18.3 เท่า

6. สูตรซิโนแวค + ซิโนแวค + แอสตร้าเซนเนก้า

ระดับภูมิคุ้มกันต่อสายพันธุ์เดลต้า 368.10

ระดับภูมิคุ้มกันต่อสายพันธุ์โอมิครอน 71.64

ลดลง 5.14 เท่า

7. สูตรซิโนแวค + ซิโนแวค + ไฟเซอร์

ระดับภูมิคุ้มกันต่อสายพันธุ์เดลต้า 729.30

ระดับภูมิคุ้มกันต่อสายพันธุ์โอมิครอน 282.50

ลดลง 2.58 เท่า

8. สูตรแอสตร้าเซนเนก้า + แอสตร้าเซนเนก้า + ไฟเซอร์

ระดับภูมิคุ้มกันต่อสายพันธุ์เดลต้า 691.10

ระดับภูมิคุ้มกันต่อสายพันธุ์โอมิครอน 229.90

ลดลง 3.10 เท่า

 

อย่างไรก็ตาม นพ.ศุภกิจ ระบุว่า ผลทดสอบนี้พบว่าภูมิคุ้มกันในเลือดที่เคยต่อสู้เดลตาได้ค่อนข้างดี มันลดลงเมื่อมาเจอโอมิครอนในทุกกรณี ไม่มีอันไหนที่เพิ่มขึ้น ซึ่งสอดคล้องกับข้อสันนิษฐานเบื้องต้นที่เคยมีมาก่อนว่า การกลายพันธุ์ของโอมิครอน น่าจะหลบวัคซีนได้มาก และหลายประเทศในโลกก็ได้ผลทดสอบออกมาใกล้เคียง แต่นี่คือตัวเลขภูมิฯ ในร่างกายมนุษย์ แต่กลไกการต่อสู้ต่อเชื้อโรคไม่ได้มีแค่ภูมิในน้ำเลือด แต่ยังมีเรื่องของเซลล์เม็ดเลือดขาว ที่จดจำไวรัสได้ ก็จะออกมาช่วยจัดการ เพียงแต่การทดสอบนี้วัดแค่จากน้ำเลือด

 

ข้อสรุปจากการทดสอบ พบว่าวัคซีนทุกสูตรมีอิทธิฤทธิ์ในการลบล้างฤทธิ์โอมิครอนลดลง แต่หากฉีดกระตุ้นเข็ม 3 มันจะขยับขึ้นไปสูงขึ้น แต่มีคำถามว่า ฉีดสูตรไหนแล้วภูมิฯ อยู่นานเท่าไหร่ ต้องติดตามต่อไปว่า เมื่อผ่านการกระตุ้นเข็ม 3 ไปแล้ว 2 เดือน หรือ 3 เดือน สูตรไหนจะเหลืออยู่แค่ไหน ซึ่งต้องใช้เวลา อีกทั้ง ไม่ว่าจะฉีดสูตรไหนก็ยังช่วยลดความรุนแรง และเสียชีวิตชีวิตได้ในทุกสายพันธุ์ เป็นข้อมูลจากโลกจริง (Real World) ที่ผ่านมา ดังนั้นการฉีดวัคซีนยังมีความจำเป็น โดยเฉพาะเข็มกระตุ้น เพื่อให้ภูมิคุ้มกันมากพอที่จะลดการแพร่การติดเชื้อและการเจ็บป่วยรุนแรงหรือเสียชีวิตได้มากขึ้น