เช็คสัญญาณเตือน มะเร็งปอด แพทย์เผย สาเหตุเป็นได้ทุกคนแม้ไม่ใช่นักสูบ

เช็คสัญญาณเตือน มะเร็งปอด แพทย์เผย สาเหตุเป็นได้ทุกคนแม้ไม่ใช่นักสูบ โรคมะเร็ง ภัยร้ายที่คร่าชีวิตผู้คนไปมากมาย แม้จะดูแลตัวเองแค่ไหน ก็จะมีบางจุดที่เราเผลอไปบ้าง ซึ่งอันที่จริง มะเร็งปอด เกิดจากการเจริญเติบโตของเซลล์ที่ผิดปกติอย่างรวดเร็วและไม่สามารถควบคุมได้ ทำให้เกิดเป็นกลุ่มก้อนของเซลล์ที่ผิดปกติ ซึ่งสามารถตรวจพบได้เมื่อมีขนาดใหญ่ มีจำนวนมาก และแพร่กระจายไปตามบริเวณต่างๆ ของร่างกาย

โดยข้อมูลจาก ทางกรมการแพทย์ โดยสถาบันมะเร็งแห่งชาติ ระบุว่า มะเร็งปอดเป็นสาเหตุการเสียชีวิตของคนไทย โดยเป็นอันดับ 2 ในผู้ชายรองจากมะเร็งตับ และเป็นอันดับ 1 ในผู้หญิง ซึ่งมีการตรวจคัดกรองให้พบโรคในระยะแรกทำได้ยากและมีอัตราการเสียชีวิตสูง โดยมีปัจจัยเสี่ยงและสาเหตุของการเกิดมะเร็งปอดหลายประการ เช่น

- การสูบบุหรี่และยามวนต่างๆ ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดมะเร็งปอด รวมถึงมะเร็งชนิดอื่นๆ เพราะควันบุหรี่มีสารก่อมะเร็งมากกว่า 60 ชนิด ดังนั้น ผู้ที่สูบบุหรี่จะมีความเสี่ยงเป็นมะเร็งปอดมากกว่าผู้ไม่สูบถึง 10 เท่า 

- ควันบุหรี่มือสอง ที่แม้จะไม่ได้สูบบุหรี่โดยตรง แต่การได้รับควันบุหรี่มือสองจากการสูดหายใจเข้าไปจะทำให้มีสารพิษตกค้าง ซึ่งก่อให้เกิดมะเร็งต่าง ๆ ได้

- การทำงานในอุตสาหกรรมที่มีสารก่อมะเร็ง หรือ การสัมผัสสารก่อมะเร็ง เช่น โครเมียม แร่ใยหิน(แอสเบสตอส) แร่เรดอน และนิกเกิล เป็นต้น จากการก่อสร้าง โครงสร้างอาคาร หรือ ฉนวนกันความร้อน ซึ่งผู้เสี่ยงคือผู้ที่อาศัยหรือทำงานอยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีแอสเบสตอสปนเปื้อนเป็นเวลานาน อาจใช้เวลา 15 - 35 ปี ในการทำให้เกิดมะเร็งปอด สำหรับผู้ไม่สูบบุหรี่แต่ทำงานกับฝุ่นแอสเบสตอส อาจเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งปอดมากกว่าคนทั่วไปถึง 5 เท่า

 

- สภาวะแวดล้อมที่มีฝุ่นละอองพิษ จากการศึกษาพบว่า ฝุ่น PM2.5 สารเบนซิน ฟอร์มาลดีฮายด์ ทำให้มีความเสี่ยงในการเป็นมะเร็งปอดได้มากถึง 1 – 1.4 เท่า ซึ่งถือว่ามีความร้ายแรงเทียบเท่ากับการสูบบุหรี่ 

- พันธุกรรม แม้โรคมะเร็งปอดจะไม่ได้ถ่ายทอดทางพันธุกรรมโดยตรง แต่หากมีประวัติบุคคลในครอบครัวเป็นมะเร็งปอดตั้งแต่อายุน้อยๆ สมาชิกในครอบครัวก็มีความเสี่ยงสูง

 

ทั้งนี้ ผู้ป่วยมะเร็งปอดจำนวนมาก ไม่เคยมีประวัติสูบบุหรี่หรือได้รับสารแอสเบสตอสมาก่อน ปัจจุบันยังไม่มีแนวทางการคัดกรองโรคมะเร็งปอดที่มีประสิทธิภาพและคุ้มค่า เมื่อผู้ป่วยมีอาการผิดปกติมักจะเป็นโรคในระยะที่ลุกลามไปแล้ว ทำให้การตรวจพบโรคในระยะแรกทำได้ยากและมีอัตราตายสูง วิธีที่ดีที่สุดในปัจจุบันจึงเป็นการหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงต่างๆ 

เห็นได้ชัดว่า การป่วยมะเร็งนั้น สามารถเกิดขึ้นกับใครก็ได้โดยไม่สนว่า คนๆ นั้นจะสูบบุหรี่หรือไม่ ซึ่งการเช็คสัญญาณเตือนของโรคมะเร็งปอด ที่หลายคนสามารถอาการของตนเองได้นั้น ทางด้าน นายแพทย์สกานต์ บุนนาค ผู้อำนวยการสถาบันมะเร็งแห่งชาติ แนะสังเกตอาการที่น่าสงสัยและสัญาณเตือนว่าอาจเป็นโรคมะเร็งปอด มีดังต่อไปนี้

"ไอเรื้อรังติดต่อกันมากกว่า 2 สัปดาห์, ไอเป็นเลือด, เสมหะปนเลือด, เจ็บหน้าอก, น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ, เหนื่อยง่าย, อ่อนเพลีย, เบื่ออาหาร, มีปัญหาการหายใจสั้น, เสียงแหบ และบางรายอาจมีไข้ต่ำ ๆ หรือมีปอดติดเชื้อซ้ำซาก ซึ่งอาการเหล่านี้ไม่ได้เป็นอาการที่เฉพาะเจาะจงกับมะเร็งปอดอาจพบในโรคอื่นได้ เช่น วัณโรคปอด"

 

นอกจากนี้ ตามรายงานของโรงพยาบาลบํารุงราษฎร์ มะเร็งปอดแบ่งออกเป็น 2 ชนิดตามขนาดของเซลล์ ซึ่งความแตกต่างของขนาดเซลล์นี้มีความสำคัญ เนื่องจากวิธีการรักษาจะแตกต่างกัน

- มะเร็งปอดชนิดเซลล์เล็ก (Small cell lung cancer) พบได้ประมาณ 10 - 15% เซลล์จะเจริญเติบโตและแพร่กระจายได้รวดเร็วกว่ามะเร็งปอดชนิดไม่ใช่เซลล์เล็ก ทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิตได้อย่างรวดเร็ว การรักษาจะไม่ใช้วิธีการผ่าตัด ส่วนมากรักษาด้วยการใช้ยาหรือฉายรังสี

- มะเร็งปอดชนิดไม่ใช่เซลล์เล็ก (Non-small cell lung cancer) พบได้บ่อยกว่ามะเร็งปอดชนิดเซลล์เล็ก พบได้ประมาณ 85 - 90% แต่แพร่กระจายได้ช้ากว่าและสามารถรักษาให้หายได้โดยการผ่าตัดหากพบตั้งแต่เนิ่นๆ

หากมีอาการสงสัยต้องทำการตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติม การวินิจฉัยทำโดยการถ่ายภาพรังสีปอด (X-ray หรือ CT scan) ร่วมกับการตรวจหาเซลล์มะเร็งเช่นการตรวจจากเสมหะ หรือการตัดชิ้นเนื้อจากปอดมาตรวจ เมื่อพบว่าเป็นมะเร็งปอดแน่นอนแล้วแพทย์จะเป็นผู้ให้ข้อมูลเพื่อให้ผู้ป่วยและญาติร่วมตัดสินใจ โดยพิจารณาจากชนิดของมะเร็ง ระยะโรคและการลุกลาม ความแข็งแรงของผู้ป่วยเป็นหลัก สำหรับการรักษามีทั้งการผ่าตัด การใช้ยา การฉายแสง หรือรักษาร่วมกันหลายวิธี

 

อย่างไรก็ตาม เนื่องจากมะเร็งปอดการตรวจคัดกรองให้พบโรคในระยะแรกทำได้ยากและมีอัตราตายสูง ดังนั้น การหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยง เช่น งดสูบบุหรี่ ป้องกันตัวจากการสัมผัสแร่ใยหินและมลภาวะ หลีกเลี่ยงอาหารไขมันสูง รับประทานผักผลไม้ให้มากขึ้น ออกกำลังกายสม่ำเสมอและพักผ่อนให้เพียงพอเพื่อเพิ่มภูมิคุ้มกันของร่างกาย และรีบมาพบแพทย์เมื่อมีอาการผิดปกติจึงเป็นสิ่งสำคัญ

ข้อมูลจาก กรมการแพทย์ โรงพยาบาลบํารุงราษฎร์