"อ.เจษฎ์"เปิดเผยความจริง แป้งเย็น จริงๆแล้วมันไม่ได้มีความเย็นเลย

"อ.เจษฎ์" ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ ระบุว่า

"ทำไมใช้แป้งเย็น แล้วเย็น ทั้งที่จริงๆ มันไม่เย็น" (อ่านแล้วงงมั้ยเนี่ย ฮะๆ)
เมื่อวานคุยกับนักข่าวสำนักข่าวหนึ่ง ที่เค้าสงสัยว่า ทำไมเวลาอาบน้ำ แล้วโรยแป้งเย็นตามตัว แล้วมันเย็นสบาย ทั้งๆ ที่ตัวผงของแป้งเย็น มันก็ไม่ได้ไปแช่เย็นอะไรมา ไม่ได้เย็นด้วยการมีอุณหภูมิต่ำตามนิยามของคำว่า "เย็น" ?

เราก็ตอบไปง่ายๆ ว่าในแป้งเย็นผสมสาร "เมนทอล (menthol)" เอาไว้ เลยทำให้เย็น เหมือนๆ กับแชมพูสูตรเย็น สบู่เหลวสูตรเย็น หรือแม้แต่ครีมแก้ปวดสูตรเย็น ที่ใส่เมนทอลเอาไว้ .... ปัญหาคือ แล้วทำไมเมนทอลทำให้เรารู้สึกเย็นได้ล่ะครับอาจารย์ ? 
เลยต้องไปหาคำตอบทางวิทยาศาสตร์มาให้ ซึ่งก็เป็นความรู้ที่น่าสนใจทีเดียวนะ ว่าทำไมเมนทอลถึงได้ "หลอก" สมองของเราให้เข้าใจผิดว่า กำลังเจอของเย็นๆ แบบน้ำแข็งน้ำเย็นได้ ทั้งที่ตัวเมนทอลเอง ไม่ได้มีอุณหภูมิต่ำอะไร
#ทำไมเรารู้สึกเย็นเมื่อสัมผัสของที่เย็นจริงๆ
- เรารับรู้สัมผัสต่างๆ จากผิวหนัง ส่งผ่านเส้นประสาท ที่นำส่งข้อมูลมาในรูปของกระแสไฟฟ้าเคมี (การเคลื่อนที่ของธาตุต่างๆ ในรูปของประจุไอออน เช่น ไอออนของโซเดียม ของโปแตสเซียม ของแคลเซียม)  มายังสมอง 
- ระบบประสาทของเรา นอกจากจะมีส่วนที่รับรู้ถึงแรงกด หรือรับรู้ถึงความเจ็บปวด ยังมีส่วนที่รับรู้ถึงการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ โดยอาศัยโปรตีนที่ทำหน้าที่เป็น "ตัวรับ หรือรีเซปเตอร์ (receptor)" ชื่อว่า TRPM8 อยู่ในเซลล์ประสาทรับรู้สึกถึงความหนาวเย็น 
- TRPM8 เป็นโปรตีนรีเซปเตอร์ชนิดที่เป็นช่องประตู ให้ประจุไอออนเข้าออกได้และเกิดความต่างศักย์ไฟฟ้าทางเคมีขึ้น โดยมันจะยอมให้ประจุไอออนของแคลเซี่ยม ผ่านเข้าได้เมื่อรับรู้ได้ถึงการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ 
- หรือกล่าวได้ว่า เมื่ออุณหภูมิลดลง ความต่างศักย์ของ TRPM8 เกิดการเปลี่ยนแปลง และทำให้รูปทรงของโปรตีนเปลี่ยนแปลงไป ยอมให้ไอออนของแคลเซียมไหลเข้าไปในเซลล์ประสาท เกิดการกระตุ้นขึ้น จนกลายเป็นกระแสไฟฟ้าเคลื่อนที่จากผิวของเซลล์ประสาท ไปตามเส้นประสาท ไปจนถึงสมอง เตือนให้สมองทราบว่าขณะนี้อุณหภูมิกำลังลดลง
#แล้วทำไมเรารู้สึกเย็นเมื่อโดนเมนทอล

- อุณหภูมิที่ลดลง ไม่ได้เป็นปัจจัยเดียวที่จะกระตุ้นการทำงานของตัวรีเซปเตอร์ TRPM8 ได้ แต่มีสารเคมีอีกหลายชนิดที่สามารถทำได้ เช่น ยูคาลิปตอล (eucalyptol)  อิซิลิน (icilin) และรวมถึงเมนทอลด้วย
- เมนทอล เป็นผลึกสารเคมีอินทรีย์ ที่พบในสะระแหน่ (เปปเปอร์มิ้นท์ peppermint) และน้ำมันมินท์ และถูกค้นพบว่า มันสามารถจะไปจับกับรีเซปเตอร์ TRPM8 ได้โดยตรง แถมยังกระตุ้นมันได้ด้วย ทำให้เมนทอลสามารถหลอกระบบประสาทและสมองของเราให้เข้าใจว่ากำลังสัมผัสกับของเย็นๆ กำลังเจอกับอุณหภูมิที่ลดลงได้
- แม้แต่การที่เราเคี้ยวใบมิ้นท์ ใบสะระแหน่ หรือกินขนม-น้ำหวานซึ่งผสมเมนทอล มันก็จะไปกระตุ้นระบบประสาทรับสัมผัสอุณหภูมิในปากของเรา ให้รู้สึกเย็นได้ ขนาดกลืนอาหารนั้นลงไปแล้ว เรายังรู้สึกเย็นค้างอยู่เลย จนต้องดื่มน้ำตามไป ระบบประสาทถึงจะหยุดกระตุ้น 
แถมว่า นอกจากระบบประสาทของเรา จะมีโปรตีนรีเซปเตอร์ที่ใช้รับสัมผัสอุณหภูมิที่เย็นแล้ว ยังมีรีเซปเตอร์สำหรับอุณหภูมิที่ร้อนด้วย เรียกว่า TRP-V1  ซึ่งกระบวนการทำงานคล้ายกับ TRPM8 แต่จะถูกกระตุ้นเมื่ออุณหภูมิสูงขึ้น หรือไปโดนกับสารเคมีบางตัว อย่างเช่น แคปไซซิน (capsaicin) ที่อยู่ในพริก ก็สามารถกระตุ้นให้เรารู้สึกเหมือนโดนของร้อนได้ (ทั้งที่มันไม่ร้อน ไม่ได้อุณหภูมิสูง)
#เมนทอลยังช่วยบรรเทาอาการปวดได้ด้วย
- ทั้งเมนทอล น้ำมันยูคาลิปตัส และสารเคมีอื่นๆ ที่ทำให้รู้สึกเย็นนั้น สามารถนำมาช่วยบรรเทาอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อและกระดูกได้ด้วย คาดกันว่า คงเป็นผลจากการที่มันไปกระตุ้นตัวรีเซปเตอร์ TRPM8 ทำให้ประสาทเข้าใจว่าสัมผัสของเย็นๆ เกิดอาการชา จนไม่รู้สึกเจ็บ 
- นอกจากนี้ เมนทอลยังไปจับกับตัวรีเซปเตอร์อีกตัวหนึ่ง ชื่อว่า kappa opioid แคปปา โอปิออยด์ ที่ทำให้เกิดอาการชาได้เช่นกัน 
- การใช้ยานวดผสมเมนทอล นวดบนกล้ามเนื้อที่ปวด ยังทำให้เส้นเลือดบริเวณนั้นขยายตัวออก และทำให้เลือดไหลเวียนดีขึ้น นำพาเอาสารอาหารต่างๆ ไปซ่อมแซมส่วนที่เสียหายได้ และพาเอาสารพิษต่างๆ ที่เกิดขึ้นออกไปจากบริเวณที่ปวดนั้น ทำให้อาการป่วยเมื่อยหายเร็วขึ้น รวมถึงลดอาการอักเสบต่างๆ ด้วย 
#สรุปคือ เวลาเอาแป้งเย็นมาโรยตัวแล้วรู้สึกเย็นสบายนั้น ก็เพราะว่าเมนทอลมันไปกระตุ้นโปรตีน TRPM8 แล้วหลอกสมองของเราให้คิดว่ากำลังเจออุณหภูมิที่ต่ำลง ทั้งที่มันไม่ได้เย็นอะไรครับ