หมอดื้อ เตือน 9 ข้อ "ฝีดาษลิง" อาจหลุดรอดการวินิจฉัย คนติดเชื้ออาจไม่รู้ตัว

บนเฟซบุ๊ก ศ.นพ.ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา โพสต์ถึง 9 ข้อ "อาการฝีดาษลิง" ที่ต้องระวัง อาจหลุดรอดจากการวินิจฉัยของแพทย์ และผู้ติดเชื้อเองอาจจะยังไม่ทันตระหนักด้วยซ้ำ 

"หมอดื้อ" เตือน 9 ข้อ "ฝีดาษลิง" อาจหลุดรอดการวินิจฉัย คนติดเชื้ออาจไม่รู้ตัว

ฝีดาษลิงยุคใหม่ 

หมอดื้อ ศูนย์วิทยาศาสตร์ สุขภาพโรคอุบัติใหม่ และ ศูนย์ความร่วมมือด้านค้นคว้า อบรมไวรัสสัตว์สู่คน คณะแพทยศาสตร์ และ รพ. จุฬา 6/6/65

ตั้งแต่ 7/5/65 ถึง 4/6/65 รายงานทั้งโลก 919 UK 225 ระยะฟักตัว นานได้ ถึง 21 วัน (ส่วนน้อย รายงานจากประเทศในแอฟริกา ถึง 35 วัน) คนสัมผ้สใกล้ชิด กักตัว 21 วัน คนติดเชื้อรักษาจน อาการหาย และไม่ปล่อยเชื้อ ที่อาจนานมากกว่า 30 วัน เช่น กรณี ในUK ตั้งแต่ 2018 2019 2021

สิ่งที่ต้องระวังและทำให้หลุดรอดจากการวินิจฉัยของแพทย์ และคนติดเชื้อเองอาจไม่ตระหนักด้วยซ้ำ

1. ไม่เหมือนคลาสสิกในตำราก็ได้

2. เป็นจุด แผลจิ๋วๆ ตุ่มน้ำ หนอง ขนาดไม่ใหญ่ก็ได้ จำนวนไม่มาก

3. ลักษณะบอกยากว่าเป็นเริม งูสวัด ซิฟิลิส ผื่น ตุ่ม เป็น polystage ได้ ทั้งที่ตามปกติ จะเริ่มจาก ผื่น แบน นูน ตุ่มน้ำ ตุ่มหนอง สะเก็ด แต่จะเป็นหลายแบบ พร้อมๆกัน ในร่างกายส่วนเดียวกัน

4. อยู่ในที่ตกสำรวจในบริเวณก้น รูช่องทวาร องคชาติ โดยที่ไม่มีที่ส่วนอื่นของร่างกาย

5. อาการอื่นนอกจากไข้อาจไม่มีหรือไม่ชัดเจน เช่น ต่อมน้ำเหลืองโต หรือ บางรายเป็นผื่นนูน ตามหลังด้วยไข้ ไม่ใช่ไข้นำ

6. เป็นการติดต่อจากคนสู่คน และคนที่ติดเชื้อ เริ่มหาความสัมพันธ์เชื่อมโยงไม่ได้ชัดเจน จัดเป็นการแพร่ในระดับชุมชน community spread ก็ยังมีข้อดีอยู่บ้างตรงที่อาการไม่รุนแรงแม้แพร่ติดต่อได้ระดับหนึ่ง และที่คนอาจจะชอบก็คือไม่ต้องกลัวเสียโฉมมาก

7. การติดต่อผ่านทางสัมผ้สใกล้ชิด จากส้มผ้สสิ่งค้ดหลั่ง ของเหลวจากผื่น ตุ่ม สะเก็ดที่ผิว ละอองน้ำลาย droplet infectionเพศสัมพันธ์ อาจเป็นอีกทางที่แพร่ โดยมีการสัมผัสใกล้ขิดนาน และ "อาจ" ทางการสอดใส่
 ผ่านทางการใช้เสื้อผ้า ที่นอน (fomite transmission) ร่วมกัน พบ DNA ในเลือด ปัสสาวะ 

8. ไม่เจาะจง ต้องเป็นรักเพศเดียวกัน หรือต่างเพศ ข้อมูลรวบรวมจาก UK health security agency US CDC WHO และ จากรายงานในประเทศต่างๆ our world in data การระบาด ใน UK 2018 2019 2021 วารสาร Lancet infectious disease 2022

9. การตรวจตัวอย่าง กระทรวงสาธารณสุข และ ตามรายละเลียดส่งที่ศูนย์วิทยาศาสตร์สุขภาพ โรคอุบัติใหม่

ขอบคุณ ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา Thiravat Hemachudha