คนไม่เคยติดโควิด-19 อาจไม่ใช่ Super Dodger แต่มียีนส์สำคัญในร่างกาย

วันที่ 2 ต.ค. 2565 ดร.อนันต์ จงแก้ววัฒนา นักไวรัสวิทยา ผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยนวัตกรรมสุขภาพสัตว์และการจัดการ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) โพสต์ข้อความบนเฟซบุ๊ก Anan Jongkaewwattana ถึงกรณีคนที่ไม่เคยติดโควิด สามารถรอดมาได้ทุกรอบ ทุกซีซั่น อาจจะไม่ใช่ ซูเปอร์ ดอดเจอร์ส (Super Dodger) แต่อาจมียีนส์สำคัญในร่างกาย โดยระบุว่า

"คำว่า Superdodger ที่ชัดที่สุดคงเป็นกรณีของผู้ที่สัมผัสเชื้อ HIV แต่ไม่เคยติดไวรัสสักที ซึ่งเป็นปรากฏการณ์ที่ดังมากในอดีต จนกระทั่งมีการค้นพบครั้งสำคัญที่ว่า HIV ไม่ใช่แค่จับกับ CD4 บนเม็ดเลือดขาวแล้วจะเข้าติดเชื้อได้ ยังมีโปรตีนอีกตัวหนึ่งชื่อว่า CCR5 ซึ่งเป็นตัวเปิดประตูให้ไวรัสเข้าเซลล์ได้ 

 

Superdodger ในการศึกษานั้นคือ คนที่มี mutation สำคัญบนยีนที่สร้างโปรตีน CCR5 ทำให้โปรตีนตัวนี้ไม่มีการแสดงออกบนเซลล์เม็ดเลือดขาวเลย HIV จึงได้แต่จับกับ CD4 แต่ไม่มีตัวช่วยให้ติดเข้าเซลล์ นับว่าเป็นองค์ความรู้สำคัญมากๆ ที่ทำให้มีคนพยายามเอาความคิดการปรับยีนของมนุษย์ให้ไม่มีการแสดงออกของ CCR5 เพื่อเป็นการรักษาการติดเชื้อ หรือผู้ป่วยเอดส์ ที่เคยเป็นข่าวดังมากในวงการ

แต่ Superdodger ของโควิด-19 จะยากกว่ากรณีของ HIV เพราะเราทราบว่าไวรัสใช้โปรตีนตัวรับ ACE2 ในการเข้าสู่เซลล์ การที่ใครสักคนจะมี mutation เหมือนกรณีของ HIV คงเป็นไปได้ยากมากๆ เพราะ ACE2 มีหน้าที่สำคัญหลายอย่าง โดยเฉพาะการควบคุมระบบความดันโลหิตของร่างกาย พูดง่ายๆ คือ เราขาด ACE2 บนเซลล์เหมือนเราขาด CCR5 บนผิวเซลล์ไม่ได้ ดังนั้น นิยาม Superdodger ของโควิดจริงๆ จะใช้ว่า คนที่ไม่เคยติดเชื้อ คงจะไม่ใช่ แต่คงจะเป็นผู้ที่ติดเชื้อแล้วไม่เคยมีอาการมากกว่า

 

งานวิจัยล่าสุดที่ออกมาเป็น Preprint เหมือนจะบอกว่า คนที่เป็น Superdodger ในบริบทของโควิด อาจจะเกี่ยวข้องกับยีนที่ชื่อว่า HLA ซึ่งโปรตีนตัวนี้มีบทบาทสำคัญต่อการควบคุมระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้พร้อมรบกับไวรัสแบบไม่ต้องถูกกระตุ้นก่อน คนบางคนอาจมี HLA ที่เคยกระตุ้นด้วยการติดไวรัสโคโรนาสายพันธุ์อื่นจากไข้หวัดธรรมดามาในอดีต แล้วสามารถข้ามมาป้องกันการติดโคโรนาสายพันธุ์ SARS-CoV-2 ได้ แบบไม่จำเป็นต้องใช้เวลากระตุ้นเหมือนคนปกติ ซึ่งไวรัสจะไม่มีเวลาในการเพิ่มจำนวนจนแสดงอาการในคนเหล่านั้นได้ 

 

ขอบคุณ  Anan Jongkaewwattana

ติดตามข้อมูลข่าวสารเพิ่มเติมได้ที่ Thainewsonline