จับตาโอมิครอนลูกผสม XBB.1.5 สายพันธุ์น่ากังวล หลบภูมิ ทะลุเข้าเซลล์เก่ง

เกาะติดสถานการณ์โควิด-19 ล่าสุดวันที่ 21 ธ.ค. 2565 ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี โพสต์ข้อความผ่านเพจเฟซบุ๊ก Center for Medical Genomics ถึงสถานการณ์โควิด-19 ในปัจจุบัน โดยระบุว่า "โควิด-19 สายพันธุ์อุบัติใหม่ที่ "น่ากังวลมากที่สุด" ในปัจจุบันคือโอมิครอนลูกผสม "XBB.1.5"

 

นิวยอร์กกำลังกลายเป็น 'ฮอตสปอตใหม่' ของโควิดตระกูล XBB ที่พบแพร่ระบาดใหญ่ในสิงคโปร์เมื่อเดือนตุลาคม 2565 ที่ผ่านมา โดยมีตัวเลขผู้ติดเชื้อที่นิวยอร์กรายวันตั้งแต่วันที่ 9 ธันวาคมจนถึงปัจจุบันเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว

 

5.5%

5.7%

5.7%

5.3%

9.0%

13.8%

12.6%

13.7%

16.5%

18.6%

เมื่อเทียบกับโควิดสายพันธุ์อื่นที่ระบาดในนิวยอร์ก

คาดว่าจะระบาดเข้ามาแทนที่โอมิครอน BQ.1 อย่างรวดเร็วโดยพบ

- มีความได้เปรียบในการเติบโต-แพร่ระบาด (relative growth advantage) ที่นิวยอร์กสูงกว่า BQ.1 ถึง 144%

- มีความได้เปรียบในการเติบโต-แพร่ระบาดสูงกว่า BQ.1 ทั่วสหรัฐฯ 122% 

- มีความได้เปรียบในการเติบโต-แพร่ระบาด สูงกว่า BQ.1 ทั่วโลกประมาณ 94%

 

จากฐานข้อมูลเก็บรหัสพันธุกรรมโควิดโลก GISAID พบแล้วทั้งสิ้น 288 ตัวอย่าง ยังตรวจไม่พบในประเทศไทย

 

ประเมินว่า XBB.1.5 ได้กลายพันธุ์มาจาก XBB* ที่นิวยอร์ก โดยมีอัตราการเพิ่มจำนวนประมาณถึง 100% ในแต่ละสัปดาห์ โดยอาศัยเทคโนโลยีด้าน "ชีวสารสนเทศ" ที่ก้าวหน้าไปอย่างมากมาใช้วิเคราะห์ข้อมูลการถอดรหัสพันธุกรรมโควิดทั้งจีโนม (whole SARS-CoV-2 genome sequencing) ตลอด 3 ปี จำนวนกว่า "14.2 ล้านตัวอย่าง" ช่วยให้เราสามารถทำนายรูปลักษณ์ของโปรตีนหนามที่แตกต่างกันในแต่ละสายพันธุ์ของโควิด-19 ได้อย่างแม่นยำเพื่อบ่งชี้

ความสามารถของ "โปรตีนหนาม" ของสายพันธุ์นั้น ในการหลบเลี่ยงภูมิคุ้มกัน (immune escape) เนื่องจากรูปร่างโปรตีนหนามเปลี่ยนไปอันมีสาเหตุมาจากการกลายพันธุ์

 

- ความสามารถของโปรตีนหนามของสายพันธุ์นั้นในการยึดจับตัวรับ “ACE-2” บนผิวเซลล์ผู้ติดเชื้อ เพื่อแทรกเข้าไปภายในเซลล์ (ACE-2 binding score) เนื่องจากรูปร่างโปรตีนหนามที่เปลี่ยนไปอันมีสาเหตุมาจากการกลายพันธุ์

สรุปว่า XBB.1.5 เป็นโควิด-19 ที่มีความได้เปรียบในการเติบโต-แพร่ระบาด (relative growth advantage)  และมีความสามารถในการหลบเลี่ยงภูมิคุ้มกันและการเข้ากับผิวเซลล์เพื่อทะลุผ่านเข้าไปภายในเซลล์สูงที่สุดในโลก ณ ขณะนี้ อันเป็นสาเหตุที่ผู้เชี่ยวชาญทั่วโลกกำลังจับตามองด้วยความกังวล"

 

 

 

ขอบคุณ Center for Medical Genomics

ติดตามข้อมูลข่าวสารเพิ่มเติมได้ที่ Thainewsonline