- 20 มิ.ย. 2566
แพทย์คนดัง เตือน 14 นามสกุลต้องระวัง ควรแจ้งแพทย์ก่อนผ่าตัดทุกครั้ง เพื่อป้องกันอาการแพ้ยาสลบจากพันธุกรรม Malignant Hyperthermia เกิดได้ยาก 1 ในแสนคน
เมื่อวันที่ 19 มิ.ย. 2566 หมอคิม นพ.กิตติธัช สินพิพัฒน์พร แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการเสริมความงาม โพสต์ข้อมูลที่น่าสนใจเกี่ยวกับภาวะ Malignant Hyperthermia (MH) ผ่าน Tiktok @dr.kimtun โดยระบุว่า จากข่าวที่มีคนไข้เสริมจมูก เสียชีวิตในคลินิกจากโรค Malignant Hyperthermia นั้นจริงๆ แล้วโรคนี้เป็นโรคที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม จากรุ่นปู่ รุ่นทวด แล้วถ่ายทอดพันธุกรรมถึงรุ่นหลาน ซึ่งในประเทศไทยมีรายงานอยู่แค่ 14 นามสกุล ที่มีความเสี่ยง
คนที่อยู่ในตระกูลเหล่านี้ควรเฝ้าระวังไว้ เวลาที่เราไปผ่าตัดจะได้บอกหมอ หรือว่าหมอดมยาว่าเรายีนตัว malignant hyperthermia เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอันตรายถึงชีวิต เพราะว่าโรคนี้ต้องใช้ยาแอนตี้โดสชื่อว่า "Dantrolene" ซึ่งในประเทศไทยมีอยู่น้อยมากๆ และมีเฉพาะในโรงพยาบาลใหญ่ ซึ่งบางทีเก็บไว้จนยาหมดอายุยังไม่ได้ใช้ เพราะว่าอุบัติการณ์นี้เกิดแค่ 1 ในแสนคนเท่านั้น
สำหรับ 14 นามสกุลที่ต้องระวัง ได้แก่
- จิวเยี่ยน
- ทิพยไกรสร
- เพ็ชรงาม
- อินเทพ
- แป้นขอม
- ต๊อดแก้ว
- เจริญคง
- โพธิเดช
- มาวงศ์
- แก่นจันทร์โส
- ปรางทอง
- อ่อนนภา
- กลมกลิ้ง
- อุ้ยน้ำเที่ยง
สำหรับโรค Malignant hyperthermia เป็นภาวะผิดปกติที่มีการถ่ายทอดทางพันธุกรรม หรืออาจจะเกิดขึ้นเองในภายหลังจากการเปลี่ยนแปลงของยีน เป็นโรคที่มีความผิดปกติของการควบคุมแคลเซียมบริเวณกล้ามเนื้อลาย ซึ่งเกิดจากภาวะเมตาบอลิซึมที่สูงมากจากการได้รับสารกระตุ้น เช่น ยาดมสลบ หรือยาหย่อนกล้ามเนื้อบางชนิด โดยอุบัติการณ์ถือว่าพบได้น้อยมากประมาณเพียง 0.0005% แต่หากเกิดขึ้นแล้วความรุนแรงอาจทำให้เสียชีวิตได้สูงมาก
ดังนั้นผู้ป่วยที่มีประวัติ MH ในครอบครัว, ผู้ป่วยที่มีประวัติการเกิด MH หรืออาการคล้าย MH ผู้ป่วยที่มีโรคที่อาจมีความสัมพันธ์กับการเกิด MH ถือเป็นผู้ป่วยที่เป็นกลุ่มเสี่ยงควรแจ้งแพทย์ให้ทราบเพื่อป้องกันความเสี่ยงในการดมยาสลบก่อนการผ่าตัด
ขณะที่ สมาคมศัลยแพทย์ตกแต่งแห่งประเทศไทย Th PRS ได้มีการให้ข้อมูลด้วยว่า ภาวะ MH เป็นภาวะที่พบได้น้อยมากแต่มีอันตรายถึงชีวิต อัตราการเกิดอยู่ที่ 1 รายต่อการผ่าตัด 5000-100,000 ครั้ง ซึ่งสาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากร่างกายของผู้ป่วยได้รับการกระตุ้นโดยยาสลบบางชนิด ในผู้ที่ไวต่อยากลุ่มนี้ หากได้รับยาเข้าไปจะทำให้กล้ามเนื้อทั่วร่างกายเกิดการเผาผลาญอย่างรุนแรงและควบคุมไม่ได้ จนกระทั่งร่างกายไม่สามารถนำออกซิเจนมาเลี้ยงได้เพียงพอ ขับคาร์บอนไดออกไซด์ไม่ทัน และอุณหภูมิร่างกายเสียสมดุลย์ อันจะนำไปสู่ระบบไหลเวียนล้มเหลวและเสียชีวิตหากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที
ผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการไวต่อยาสลบและเกิดภาวะ MH ขึ้นนั้นส่วนใหญ่จะถ่ายทอดกันผ่านยีนเด่นในครอบครัว เช่น พ่อ แม่ หรือพี่น้อง ที่มีอาการอย่างเดียวกัน สำหรับผู้ที่เคยมีภาวะ MH หรือเป็นผู้ที่มีความเสี่ยง สามารถเลี่ยงไปใช้ยาสลบแบบอื่น นอกเหนือจากยาดมสลบ เช่น ยาสลบชนิดฉีดเข้าเส้นเลือด รวมทั้งเลี่ยงการใช้ succinylcholine นอกจากนี้การผ่าตัดโดยใช้ยาชาเฉพาะที่ก็ปลอดภัยจากภาวะ MH เช่นกัน