- 16 ธ.ค. 2566
คนไข้อายุ 70 ปี มีอาการไอเรื้อรัง ส่องกล้องดูแล้วหมอยังตกใจ เจอหลอดลมดำ ทั้งๆ ที่หยุดสูบบุหรี่ไปแล้วกว่า 20 ปี
ตาวัย 70 มีอาการไอเรื้อรัง หมอส่องกล้องดูยังตกใจ เจอหลอดลมดำ : เริ่มไม่ปลอดภัยแล้ว แม้ว่าจะเลี่ยงการสูบบุหรี่ หรือ ฝุ่นควันมากแค่ไหน อย่างเมื่อไม่นานมานี้เฟซบุ๊กของ พญ.ณัฐกานต์ ชื่นชม จาก รพ.แม่สอด จ.ตาก มีการโพสต์เคสที่น่าสนใจและเจอได้ไม่บ่อยนัก เกี่ยวกับโรคมะเร็งปอดรวมถึงหลอดลม
โดย คุณหมอณัฐกานต์ ได้อธิบายเกี่ยวกับเคสนี้ว่า ผู้ป่วยเป็นชาย อายุ 70 ปี มาด้วยอาการไอเรื้อรังมีเสมหะปนเลือด หอบเหนื่อยจนเดินไม่ค่อยไหว ผอมน้ำหนักลด CXR มีคล้ายปอดอักเสบที่ด้านขวาล่าง แต่ก็คล้ายก้อน
เมื่อ CT ปอด พบลักษณะคล้ายก้อนที่ปอดขวาล่าง X - ray ให้ความเห็นว่าเหมือนก้อนมะเร็ง น้องๆที่วอร์ดจึงคอนซัลเบียร์ไปทำ bronchoscope ส่องเข้าไปเจอหลอดลมเป็นสีดำทั่วๆ กระจายเป็นหย่อมๆ คุณหมอตกใจเลยเพราะไม่เคยเจอ
"ไอ้เราก็เป็นหมอ ID ซะด้วย เคสปอดที่ล้ำๆ และยากก็ต้องค่อยๆ ศึกษาไป ตอนนี้รู้แล้วค่ะว่าเขาเรียกว่า Bronchial anthracosis หรือ Bronchial anthracofibrosis (BAF) ผู้ป่วยรายนี้หยุดสูบบุหรี่ไปกว่า 20 ปีแล้ว แต่มีอาชีพทำไร่ทำสวนสัมผัสฝุ่นควันและมลภาวะเป็นเวลายาวนาน
ฝุ่นถ่านดำที่เข้ามาในหลอดลมของเราก็จะทำให้เกิดพังผืดมากและเกิดการตีบ ซึ่งสัมพันธ์กับการเกิดปอดติดเชื้อปอดอักเสบเนื่องจากการอุดกั้น เกิดปอดแฟบ (atelectasis) ที่เห็นในฟิล์มเป็นลักษณะคล้ายก้อนนั่นล่ะค่ะ
ผู้ป่วยจึงมีอาการไอเรื้ิอรัง อาการหอบเหนื่อยเพราะหลอดลมและเนื้อปอดผิดปกติ ถ้าเป็นหนักมากๆคือโดนเนื้อปอดด้วยเรียก black lung disease หรือโรคปอดถ่านหินเช่นที่เกิดในคนงานเหมืองถ่านหิน นอกจากนี้ยังพบว่าสัมพันธ์กับการเป็นวัณโรคได้ 20 %
และเป็นโรคมะเร็งได้ 10% ตอนนี้ก็รอผลตรวจน้ำล้างปอดของคนไข้ก่อน แต่ไม่ได้ตัดชิ้นเนื้อเพราะหาก้อนไม่เจอ ระหว่างนี้รักษาปอดอักเสบ (Obstructive pneumonia) ไปก่อนค่ะ
จึงขอบันทึกไว้ว่าครั้งหนึ่งได้ตรวจพบภาวะนี้ Bronchial anthracosis or Bronchial anthracofibrosis รักษาปอดกันไว้ให้ดีนะคะ สัมผัสมลพิษ ฝุ่นควันดำขนาดใหญ่มากๆเข้าอาจเกิดหลอดลมหรือปอดพังได้เพราะสิ่งนี้ค่ะ"
ข้อมูลจาก Nuttagarn Chuenchom(คลิกเพื่อชมภาพ)