จับ "ยุงยักษ์" ตัวเป้งได้แถวบ้าน เตือนอย่าตบ มีประโยชน์ต่อคนล้วนๆ

โดย อ.เจษฎ์ ได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับ "ยุงยักษ์" ว่าสัตว์ที่มีประโยชน์ต่อมนุษย์ และไม่ควรไปทำร้ายหากใครพบเห็น แม้ว่ามันจะมีรูปร่างน่ากลัวกว่ายุง หรือยุงลาย ทั่วไปก็ตาม

อ.เจษฎ์ โพสต์ข้อความระบุว่า.. เมื่อเช้าจับ "ยุงยักษ์" ได้ตัวนึง  ตัวใหญ่มาก สีสวยดีด้วย และเป็นสัตว์ที่มีประโยชน์ต่อเราด้วยนะครับ (ไม่ดูดเลือด แต่ช่วยผสมเกสรดอกไม้ แถมลูกน้ำยุงยักษ์ยังกินลูกน้ำยุงอื่นด้วย) เลยเอาข้อมูลความรู้เกี่ยวกับยุงยักษ์ มาฝากกันครับ

 

#ยุงยักษ์

อันดับ Diptera
วงศ์ Culicidae
วงศ์ย่อย Toxorhynchitinae (Megarhininae)
ชื่อวิทยาศาสตร์ Toxorhynchites spp.

#รูปร่างลักษณะ

ยุงยักษ์เป็นยุงขนาดใหญ่ ยาวประมาณ 2 เซนติเมตร มีสีสดใส เกล็ดเป็นมันวาว (metallic) ปลายปากโค้งงอจึงดูดกินเลือดไม่ได้ ขอบปีกด้านล่างมีรอยหยักอยู่ระหว่างเส้น CuA และเส้น Cu2 ไข่ในระยะแรกๆมีสีขาวขนาดประมาณ 0.5 มิลลิเมตร เมื่อใกล้จะฟักเป็นตัวไข่จะมีสีเหลืองอ่อน ลูกน้ำยุงยักษ์ระยะที่ 1 มีขนาดเล็กมากยาวประมาณ 1-2 มิลลิเมตร มีสีเทาอ่อน ลูกน้ำระยะที่ 2 มีขนาดยาว 2-4 มิลลิเมตร มีสีเข้มขึ้น ลูกน้ำระยะที่ 3 มีขนาดยาว5-8 มิลลิเมตร มีสีแดงเข้มเหมือนสีเปลือกมังคุด ลูกน้ำระยะที่ 4 เมื่อโตเต็มที่จะมีขนาดยาวประมาณ 1.5 เซนติเมตร มีสีแดงเข้มเช่นเดียวกับลูกน้ำระยะที่ 3 ตัวโม่งมีขนาดใหญ่ มีกลุ่มขน (seta) ที่ปล้อง 1-X 

#วงจรชีวิต

ระยะไข่ใช้เวลา 2 วัน ระยะเวลาที่เป็นลูกน้ำนานประมาณ 16-17 วัน ระยะตัวโม่งนาน 5 วัน หลังจากยุงตัวผู้และยุงตัวเมียลอกคราบออกจากตัวโม่งแล้วประมาณ 2-3 วันก็จะเริ่มผสมพันธุ์ หลังจากผสมพันธุ์ประมาณ 7 วันยุงตัวเมียจะเริ่มวางไข่ ยุงตัวเมียตัวหนึ่งๆจะวางไข่ประมาณ 10-50 ฟองต่อสัปดาห์ อายุเฉลี่ยของยุงตัวผู้ประมาณ 30 วัน สำหรับยุงตัวเมียอยู่ได้นานประมาณ 45 วัน 

#อุปนิสัย

เมื่อไข่ฟักออกเป็นตัวลูกน้ำแล้วประมาณ 2 ชั่วโมงก็จะเริ่มกินอาหาร ซึ่งก็คือลูกน้ำของยุงชนิดอื่นๆและไรน้ำ ลูกน้ำยุงยักษ์จะลอยตัวนิ่งๆรอเหยื่อ และจะกินเหยื่อทุกชนิด (แม้แต่ลูกน้ำยุงยักษ์ด้วยกัน) ที่ว่ายน้ำเข้ามาใกล้ ลูกน้ำยุงยักษ์ระยะที่ 4 สามารถอดอาหารได้นานเป็นเดือนและมีชีวิตอยู่ได้แม้ในที่ชื้นหมาดๆในที่ร่มได้นานหลายวัน ยุงยักษ์ทั้งตัวผู้และตัวเมียไม่กัดคนและสัตว์ จะกินแต่น้ำหวานจากดอกไม้ผลไม้เท่านั้น 

#แหล่งเพาะพันธุ์

ยุงยักษ์ตัวเมียวางไข่ตามท้องร่องในสวน บริเวณที่มีต้นไม้ร่มรื่น อาจพบลูกน้ำยุงยักษ์ได้ตามโอ่งน้ำที่อยู่นอกบ้าน ในโพรงไม้ ตอไม้ ตอไผ่ กาบต้นเตย กะลามะพร้าว เป็นต้น 

#ความสำคัญ

ลูกน้ำยุงยักษ์มีศักยภาพในการกินลูกน้ำยุงลายดีมาก โดยเฉลี่ยแล้วลูกน้ำยุงยักษ์ระยะที่ 4 หนึ่งตัวสามารถกินลูกน้ำยุงลายระยะที่ 1 ได้ 940 ตัวต่อวัน กินลูกน้ำยุงลายระยะที่ 2 ได้ 315 ตัวต่อวัน กินลูกน้ำยุงลายระยะที่ 3 ได้ 60 ตัวต่อวัน และกินลูกน้ำยุงลายระยะที่ 4 ได้ 20 ตัวต่อวัน นอกจากนี้ยังสามารถกินตัวโม่งของยุงลายได้ 30 ตัวต่อวัน การนำยุงยักษ์ไปปล่อยในภาชนะขังน้ำเพื่อควบคุมกำจัดลูกน้ำยุงลายนั้นควรใช้ระยะที่เป็นไข่ เนื่องจากสะดวกแก่การขนส่ง ในระยะที่เป็นลูกน้ำนั้นการขนส่งลำบาก ต้องใช้ภาชนะขนส่งจำนวนมาก เพราะถ้าใส่ลูกน้ำยุงยักษ์ไว้ในภาชนะเดียวกัน ลูกน้ำยุงยักษ์ก็จะกินกันเอง แต่การปล่อยลูกน้ำยุงยักษ์มีข้อดีคือสามารถกินลูกน้ำยุงลายได้ทันที ในประเทศไทยมีผู้ศึกษาเกี่ยวกับการใช้ยุงยักษ์ควบคุมยุงลายหลายท่านด้วยกัน ผลการศึกษาพบว่าสามารถควบคุมยุงลายได้นานหลายสัปดาห์ อย่างไรก็ตาม การควบคุมยุงลายในเขตเมืองโดยการใช้ยุงยักษ์มีข้อจำกัดเนื่องจากตัวยุงยักษ์ไม่สามารถแพร่พันธุ์ในเขตเมืองได้เพราะขาดแหล่งอาหาร จำเป็นต้องนำไข่หรือลูกน้ำยุงยักษ์ไปปล่อยเพิ่มเป็นระยะๆ

ข้อมูลจาก dhf.ddc.moph.go.th (22 สิงหาคม 2554)