วันสารทจีน - วันตรุษจีน - วันเช็งเม้ง ต่างกันอย่างไร ทำไมต้องจัดพิธียิ่งใหญ่

วันสารทจีน - วันตรุษจีน - วันเช็งเม้ง ต่างกันอย่างไร ทำไมต้องจัดพิธียิ่งใหญ่ : ใน 1 ปี ลูกหลานชาวจีนมักจะมีวันสำคัญหลักๆ อยู่ 3 วัน นั่นก็คือ วันตรุษจีน , วันสารทจีน และ วันเช็งเม้ง ซึ่งในแต่ละเทศกาลก็จะมีความแตกต่างกันออกไป โดยส่วนใหญ่มีจุดมุ่งหมายในการรวบรวมญาติ ที่อาจจะหายหน้าไปทำงานในต่างแดน หรือ เป็นการอยากให้ลูกหลานมีโอกาสพักผ่อนกับครอบครัว ใช้เวลากับครอบครัวให้เยอะขึ้น 

 

แต่น้อยคนนักที่จะรู้ว่า แท้จริงแล้ว ทั้ง ตรุษจีน , สารทจีน และ เช็งเม้ง มีความแตกต่างกันอยู่มากๆ แต่ทั้ง 3 เทศกาลมีความสำคัญกับลูกหลานชาวจีนมากๆ ซึ่งวันนี้ ทีมข่าวไทยนิวส์จะพาไปเข้าความเข้าใจว่า  ตรุษจีน , สารทจีน และ เช็งเม้ง มีความแตกต่างกันอย่างไร และมีความสำคัญอย่างไรกับคนไทยเชื้อสายจีน 

 

"วันสารทจีน"
วันสารทจีน คำว่า สารท เป็นคำมาจากภาษาบาลี พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2542 ให้ความหมายว่า เทศกาลทำบุญในวันสิ้นเดือนสิบ โดยนำพืชพันธุ์ธัญญาหารแรกเก็บเกี่ยวมาปรุงเป็นข้าวทิพย์และข้าวมธุปายาสถวายพระสงฆ์ ซึ่งในภาษาจีนเรียกวัน สารทจีน ว่า "จงหยวนเจี๋ย" หรือเรียกว่า "กุ่ยเจี๋ย" ซึ่งมีความหมายตรงตัวว่า "วันผี" 

ในความเชื่อของชาวจีน สารทจีนเป็นเทศกาลที่ลูกหลานแสดงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษ โดยกำหนดวันสารทจีนจะยึดตามปฏิทินจันทรคติ ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 7 ของทุกปี ชาวจีนและผู้ที่มีเชื้อสายชาวจีนจึงจัดพิธีไหว้เจ้าที่ในตอนเช้า ตอนสายจะไหว้บรรพบุรุษ และตอนบ่ายจะไหว้ผี หรือวิญญาณพเนจร ซึ่งไม่มีลูกหลานกราบไหว้ สำหรับของไหว้ มีทั้ง อาหารคาวหวาน ของไหว้ที่ขาดไม่ได้คือขนมเข่ง ขนมเทียน นอกนั้นเป็นผลไม้ น้ำชาหรือเหล้า และมีการเผากระดาษเงินกระดาษทอง
 

 

"เช็งเม้ง"
เช็งเม้ง หรือ เทศกาลเช็งเม้ง เป็นวันสำคัญอีกหนึ่งวันสำหรับชาวไทยเชื้อสายจีนเพราะเป็น วันไหว้บรรพบุรุษที่สุสาน ซึ่งลูกหลานที่แยกย้ายไปทำงานหรือแยกไปมีครอบครัวจะเดินทางกลับมารวมตัว เพื่อไหว้ "สุสาน" หรือ "ฮวงซุ้ย" ของบรรพบุรุษอย่างพร้อมหน้าพร้อมตา ทั้งนี้วันเช็งเม้งตรงกับวันที่ 5 เม.ย.ของทุกปี ส่วนเทศกาลเช็งเม้งเริ่มตั้งแต่วันที่ 2 - 8 เม.ย. รวม 7 วัน ปัจจุบันเนื่องจากมีปัญหาการจราจร สุสานต่างๆ จึงขยายช่วงเวลาของเทศกาลเช็งเม้งให้ยาวขึ้น คือ ประมาณ 15 มี.ค. - 8 เม.ย.

ในวันเช็งเม้ง ธรรมเนียมปฏิบัติที่ลูกหลานชาวไทยเชื้อสายจีนทำนั้น คือ ทำความสะอาดสุสานบรรพบุรุษ ตกแต่งสุสานให้ดูใหม่ กราบไหว้ดวงวิญญาณของบรรพบุรุษ มีการเผากระดาษเงิน กระดาษทอง ล้อมวงกินอาหารไหว้ร่วมกันเป็นขั้นตอนสุดท้ายหลังจากลาของไหว้ จุดประทัดเพื่อความเป็นสิริมงคล

และเหตุผลที่ต้องมีวันเช็งเม้งนั้น เพราะชาวจีนแต่ก่อนจะไม่เผาร่างของผู้เสียชีวิตแต่จะฝังแทน นอกจากนี้ยังมีความเชื่อว่าแม้จะตายแต่วิญญาณยังอยู่ ดังนั้นจึงมีการไหว้อาหารและข้าวของเครื่องใช้จำเป็น เสมือนให้พวกท่านได้ไปใช้ในอีกภพภูมิ

คำว่า "เช็งเม้ง" ตามสำเนียงแต้จิ๋ว ในภาษาจีนแยกเป็น "เช็ง" หมายถึง สะอาด บริสุทธิ์ และ "เม้ง" หมายถึง สว่าง เมื่อนำมารวมกันแล้วหมายถึง ช่วงเวลาแห่งความแจ่มใส รื่นรมย์ เนื่องจากเป็นช่วงเวลาในฤดูใบไม้ผลิของจีน ต้นไม้ใบหญ้าเขียวชอุ่มสวยงาม จึงเป็นช่วงเวลาที่เหมาะกับการไปไหว้บรรพบุรุษ ณ ที่ฝังศพ แทนการไหว้ป้ายวิญญาณในบ้าน

"ตรุษจีน"
วันตรุษจีน คือ วันขึ้นปีใหม่ ของชาวจีน ซึ่งวันขึ้นปีใหม่จีน จะตรงกับปฏิทินตามจันทรคติจีน ในวันที่ 1 เดือน 1 และชาวจีนเริ่มนิยมสักการะเทพเจ้า และบรรพบุรุษ เพื่อขอพรจากฟ้าดิน มีกิน มีใช้ ตลอดทั้งปี ทำให้เทศกาลปีใหม่จีนจึงไม่ตรงกันในแต่ละปี และไม่ตรงกับปฏิทินสากล ซึ่ง "วันตรุษจีน" จะอยู่ในช่วงปลายเดือน ม.ค. - กลางเดือน ก.พ.ของทุกปี อีกทั้งเป็นช่วงสิ้นสุดของฤดูหนาว และเริ่มต้นฤดูใบไม้ผลิ ที่แสงอาทิตย์มีอิทธิพลสร้างความอบอุ่น บรรเทาความหนาวจนสิ้นสุดลง

นอกจากนี้สิ่งที่นิยมปฏิบัติกันในเทศกาลตรุษจีน คือการเตรียมทำความสะอาดบ้าน ทาสีบ้านใหม่ ตัดผม หาเสื้อผ้าใหม่สีสันสดใส ประดับโคมไฟสีแดง และตุ้ยเหลียน (ป้ายคำอวยพรความหมายมงคล) ไว้หน้าบ้าน รวมถึงเตรียมซองอั่งเปาสำหรับมอบให้กับเด็ก ๆ ที่มาอวยพรให้ผู้ใหญ่สุขภาพแข็งแรง อีกด้วย

ในประเทศจีน ธรรมเนียมและประเพณีท้องถิ่นเกี่ยวกับการเฉลิมฉลองตรุษจีน ยังมีการประดับหน้าต่างและประตูด้วยกระดาษตัดสีแดงและคู่กับธีม โชคดี ความสุข ความมั่งคั่ง และ ชีวิตยืนยาว

วันตรุษจีน , วันสารทจีน และ วันเช็งเม้ง ต่างกันอย่างไร 
หากสรุปอย่างง่ายๆ ในข้อมูลข้างต้น จะพบว่า วันตรุษจีนคือวันปีใหม่ วันสารทจีน คือวันไหว้บรรพบุรุษที่ล่วงลับ ส่วน วันเช็งเม้ง จะเป็นวันไหว้ "สุสาน" หรือ "ฮวงซุ้ย" ของบรรพบุรุษ ซึ่งเป็นการรวมตัวเหล่าลูกๆ หลานๆ หรือ ญาติพี่น้องของชาวจีนให้กลับมารวมตัวกันอย่างพร้อมหน้าพร้อมตาอีกครั้ง