"รอยเลื่อนสะกายคืออะไร" รู้จัก รอยเลื่อนสะกายต้นเหตุแผ่นดินไหว

จากเหตุการณ์แผ่นดินไหวขนาด 8.2 ที่ระดับความลึก 10 กิโลเมตร ศูนย์กลางอยู่ที่ประเทศเมียนมา ห่างจากอำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอนประมาณ 326 กิโลเมตร เหตุการณ์นี้ทำให้ประชาชนหลายพื้นที่ในประเทศไทยรับรู้ถึงแรงสั่นสะเทือน และยังมีอาฟเตอร์ช็อกตามมาเป็นระยะ

 

กรมอุตุนิยมวิทยาของไทยรายงานว่า สาเหตุของแผ่นดินไหวเกิดจากการเคลื่อนตัวของรอยเลื่อนสะกาย (Sagaing Fault) ซึ่งเป็นรอยเลื่อนที่มีพลังสูงในประเทศเมียนมา

 

รอยเลื่อนสะกาย เป็นรอยเลื่อนที่ยาวประมาณ 1,200 กิโลเมตร ตั้งอยู่ในแนวเหนือ-ใต้ ข้ามผ่านหลายเมืองสำคัญของเมียนมา เช่น มิตจีนา มัณฑะเลย์ ตองยี เนปิดอว์ พะโค และย่างกุ้ง จนถึงทะเลอันดามัน ด้วยความยาวและตำแหน่งที่ตั้งใกล้กับพื้นที่มีประชากรจำนวนมาก รอยเลื่อนสะกายจึงมีศักยภาพในการทำให้เกิดแผ่นดินไหวรุนแรง

รอยเลื่อนสะกายเคยทำให้เกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่หลายครั้ง เช่น ในปี พ.ศ. 2455 เกิดแผ่นดินไหวขนาด 8.0 ใกล้เมืองมัณฑะเลย์ ทำให้เจดีย์สำคัญพังทลาย และในปี พ.ศ. 2473 เกิดแผ่นดินไหวขนาด 7.3 ที่เมืองพะโค ซึ่งทำให้มีผู้เสียชีวิตมากกว่า 500 คน นอกจากนี้ในช่วงปี พ.ศ. 2516 ถึง 2566 รอยเลื่อนสะกายยังทำให้เกิดแผ่นดินไหวขนาด 2.9 - 7.0 ถึง 668 ครั้ง
 

รศ.สุทธิศักดิ์ ศรลัมพ์ อาจารย์จากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กล่าวว่า การเกิดแผ่นดินไหวขนาด 7.4 ที่รับรู้ได้ในหลายจังหวัด รวมถึงกรุงเทพฯ มีแนวโน้มว่ามีต้นเหตุจากรอยเลื่อนสะกายในแถบมัณฑะเลย์ ขนาดแผ่นดินไหวในครั้งแรกถูกประเมินไว้ที่ 7.6 แต่ต่อมาปรับลงเหลือ 7.5 และ 7.4 ตามลำดับ

 

รอยเลื่อนสะกายถือเป็นรอยเลื่อนใหญ่ในเมียนมา และมักเกิดแผ่นดินไหวขนาดใหญ่บ่อยครั้ง โดยมักเกิดขึ้นทุก 10 - 20 ปี ในอดีตมีแผ่นดินไหวขนาด 7 - 8 เกิดขึ้นตั้งแต่ปี 1912 , 1930 , 1940 และ 1950

 

ด้าน รศ.สุทธิศักดิ์ ศรลัมพ์ อาจารย์ประจำภาควิชาวิศวกรรมโยธา สาขาวิศวกรรมปฐพีและฐานราก คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์อธิบายว่า จุดศูนย์กลางของแผ่นดินไหวอยู่ใกล้กับจังหวัดเชียงราย และขนาด 7.5 - 7.6 เป็นแผ่นดินไหวที่รุนแรงมาก 

ซึ่งแรงสั่นสะเทือนสามารถรับรู้ได้จากภาคเหนือจนถึงภาคกลาง รวมถึงกรุงเทพฯ โดยเฉพาะในพื้นที่ที่เป็นดินอ่อน อาจทำให้ตึกสูงรับรู้แรงสั่นสะเทือนได้มากขึ้น จากเหตุการณ์นี้ ควรระวังการเกิดอาฟเตอร์ช็อก ซึ่งอาจมีขนาดประมาณ 6.5 - 6.6 และสามารถรับรู้ได้ในพื้นที่ภาคเหนือและกรุงเทพฯ

รศ.ภาสกร ปนานนท์ อาจารย์ประจำภาควิชาวิทยาศาสตร์พื้นพิภพ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กล่าวว่า แผ่นดินไหวครั้งนี้เกิดจากการปลดปล่อยพลังงานของรอยเลื่อนสะกายหลังจากสะสมมานานหลายสิบปี และคาดว่าจะมีความเสียหายจำนวนมาก เนื่องจากรอยเลื่อนนี้มีความยาวถึง 1,000 กิโลเมตร และแผ่นดินไหวขนาดรุนแรงมักจะมีอาฟเตอร์ช็อกตามมาหลายครั้ง