- 04 พ.ค. 2565
"อ.เจษฎ์" ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ออกมาให้ความรู้ "มันฝรั่งงอก ห้ามกิน ... แต่มันเทศงอก กินได้ครับ"
"อ.เจษฎ์" ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ ระบุข้อความว่า
"มันฝรั่งงอก ห้ามกิน ... แต่มันเทศงอก กินได้ครับ"
ก่อนหน้านี้ นานแล้ว เคยโพสต์อธิบายถึงคำเตือนที่ว่า "ห้ามกินมันฝรั่งที่มีหน่อ งอกออกมา" ว่าเป็นเรื่องจริง ! แต่ไม่ได้อันตรายหนัก ขนาดกินเข้าไปแล้วตายลูกเดียว จากสารมีโซนิน (ชื่อมั่ว ไม่มีจริง) ก่อมะเร็งอะไร อย่างที่แชร์กัน
โดยมันฝรั่ง (potato) ที่งอกหน่อหรือลำต้น แทงขึ้นมาจากหัวมันนั้น จะมีการสร้างสารพิษที่ชื่อว่า โซลานีน (solanine) ซึ่งมีพิษรุนแรงแม้ปริมาณเล็กน้อย ถ้ากินเข้าไป จะมีอาการปวดหัว ตัวร้อน คลื่นไส้ อาเจียน เห็นภาพหลอน ช็อกเกร็ง ตาลาย หายใจแผ่ว ฯลฯ ซึ่งถ้าเผลอกินเข้าไปและมีอาการขึ้น ก็ไม่ควรพยายามให้อาเจียน แต่ควรส่งแพทย์โดยทันที ... ดังนั้น จึงเป็นเรื่องจริง ที่ห้ามกินหน่อของมันฝรั่ง หรือส่วนเนื้อที่มีสีเขียว ควรจะตัดส่วนนี้ทิ้งไปก่อนประกอบอาหาร
และวิธีกำจัดสารพิษโซลานีน ก็คือ นำมันฝรั่งไปทอดน้ำมันร้อนจัด ที่อุณหภูมิ 170 องศาเซลเซียส ซึ่งจะลดปริมาณโซลานีนได้ดีที่สุด .... หรือการนำไปต้มให้สุกก็ช่วยได้เช่นกัน ... แต่ไม่แนะนำให้เอาเข้าเตาไมโครเวฟ เพราะลดปริมาณสารได้ไม่ดีนัก
ที่นี้ ก็มีประเด็นน่าสนใจจากลูกเพจท่านนึง ที่ถามมาว่า "แล้วถ้าเป็นหัว "มันเทศ (sweet potato)" งอกล่ะคะอาจารย์ กินได้มั้ย ?" .... คำตอบคือ กินได้ครับ ไม่อันตราย
มันเทศ (ชื่อวิทยาศาสตร์ Ipomoea batatas) แม้จะเป็นที่มีรากเก็บสะสมอาหารใต้ดิน และอยู่ในวงศ์ Solanaceae เหมือนกับมันฝรั่ง (Solanum tuberosum) แต่ก็ถือว่าเป็นญาติกันแบบห่างๆ อยู่คนละสกุลกัน โดยมีจุดต่างที่รสชาติหวานกว่า และมีแคลเซี่ยม โพแทสเซี่ยม วิตามินเอ เบต้าแคโรทีน ไฟเบอร์ สารอาหารต่างๆ ที่ดีต่อร่างกายสูง ...
ประเด็นสำคัญคือ มันเทศไม่ได้มีสารพิษกลุ่ม glycoalkaloid เหมือนกับมันฝรั่ง ต้นอ่อนที่งอกออกมาจากหัวมันเทศนั้น จึงสามารถนำมารับประทานได้โดยไม่เป็นอันตราย เพียงแค่ดูว่าต้นอ่อนนั้นยังนิ่มอยู่ ไม่แข็งเกินกว่าที่จะกินได้อร่อย (บางคน ก็นำเอาต้นอ่อนมันเทศนี้ ไปเป็นผักสลัดด้วย)
แม้แต่การกินหัวมันพร้อมต้นอ่อนนั้นโดยที่ยังไม่ปรุงสุก ก็ไม่อันตรายเช่นกัน เพียงแต่ว่าไม่เป็นที่นิยมกินกัน และมักจะตัดทิ้งต้นอ่อนบนหัวมันเทศทิ้งไป รวมทั้งถ้านำมันเทศไปปรุงให้สุกก่อน ร่างกายจะย่อยแป้งในหัวมันได้ง่ายกว่า
แต่ๆๆ ถ้าเวลาที่เริ่มมีต้นอ่อนงอกขึ้นมาจากหัวมันเทศ ต้นอ่อนนั้นจะดึงเอาสารอาหารต่างๆ ในหัวไปใช้ ทำให้รสชาติของมันเทศเปลี่ยนไป และเริ่มไม่อร่อย ... และถ้าหัวมันเทศที่งอกแล้วอันนั้น เริ่มเน่าเสีย ก็ไม่ควรกินเพราะจะเป็นอันตรายต่อสุขภาพได้ เช่น ทำให้อาเจียน ปวดท้อง ปวดหัวได้
ดังนั้น ถ้าต่อไปเกิดซื้อหัวมัน มาเก็บไว้ในตู้เย็นนานๆ จนเปิดมาแล้วเจอต้นอ่อนงอกขึ้น ให้ดูให้ชัดว่าเป็น "มันฝรั่งหรือมันเทศ" นะครับ