ไขสาเหตุ "ไข่ปลาหมอคางดำ" ตากแดด 2 เดือนทำไมยังฟักได้

ดร.อนันต์ จงแก้ววัฒนา โพสต์ผ่านทางเฟซบุ๊กส่วนตัว Anan Jongkaewwattana ถึงเรื่องราวของปลาหมอคางดำ จากข่าวไข่ปลาหมอคางดำตากแดด 2 เดือนโดยไม่มีน้ำยังฟักเป็นตัวได้ ทำเอาเกษตรกรถึงกับท้อไม่รู้จะจัดการอย่างไรแล้ว ไขความลับสาเหตุความอึด

 

มีคนถามมาว่าข่าวไข่ปลาหมอคางดำอยู่ทน 2 เดือนเป็นจริงหรือไม่ จากการลองทำการค้นคว้าดู เชื่อว่ามีความเป็นไปได้สูงครับ เพราะไข่ปลาหลายชนิดเคยมีรายงานมาว่าสามารถทนต่อสภาวะที่ไม่เป็นมิตรต่างๆได้ดีมาก โดยเฉพาะกรณีในข่าว คือ สภาวะที่แห้ง ไม่มีน้ำ ไข่ปลาจะมีคุณสมบัติพิเศษในการลดการสูญเสียน้ำได้ดีมาก ผนังของเซลล์ไข่ปลาที่มีหลายชั้นแทบที่จะไม่ให้โมเลกุลของน้ำจากภายในหลุดออกไปข้างนอกได้เลย ในสภาวะตามข่าวไข่ก็จะอยู่นิ่งๆรอจนมีโอกาสกลับมาโตเป็นปลาเต็มวัยได้

 

ที่น่าสนใจกว่านั้นคือมีงานวิจัยชิ้นหนึ่งที่ตีพิมพ์ในวารสาร PNAS เมื่อ 4 ปีก่อน พบว่า ไข่ปลาสามารถรอดอยู่ในระบบทางเดินอาหารของเป็ด หรือ นกน้ำ เช่น หงส์ได้ เรียกว่า endozoochory มีการทำการทดลองให้นกน้ำ เช่น เป็ดกินไข่ปลา แล้วไปพบว่ามูลของเป็ดที่ถ่ายออกมายังมีไข่ปลาที่สามารถเจริญออกมาเป็นลูกปลาได้อีก ถึงแม้จะเหลือไข่ที่ฟักออกมาเป็นตัวได้ไม่มาก ในการศึกษาพบว่ามีประมาณ 0.2% แต่ก็อาจจะสามารถอธิบายได้ว่า ทำไมปลาที่เป็น alien species สามารถพบได้ในแหล่งน้ำอื่นที่อยู่ห่างไกลได้ เป็นเพราะมีนกน้ำพาไข่ปลาไปขยายพันธุ์ในแหล่งน้ำอื่นได้

ข้อมูลนี้น่าสนใจมากครับ ประกอบกับข่าวที่ออกมาเกี่ยวกับไข่ปลาหมอคางดำที่ดูทนทานต่อสภาวะแวดล้อมได้ดี ด้วยข้อมูลในการศึกษานี้ สมมติฐานที่ว่าการแพร่กระจายของประชากรปลาอาจเกิดขึ้นทางอากาศผ่านนกที่บินไปมาก็อาจเป็นไปได้เช่นกัน

 

 

ขอบคุณ Anan Jongkaewwattana