ตอบชัดแล้ว "เครื่องครัวพลาสติกสีดำ" มีสารอันตราย ควรทิ้งทันที จริงหรือไม่

"หมอหมูวีระศักดิ์" รศ.นพ.วีระศักดิ์ จรัสชัยศรี ได้ออกมาโพสต์ข้อความ ระบุเนื้อหาดังนี้

อย่าพึ่งเชื่อ อ่านก่อนตัดสินใจ ทิ้งเครื่องครัวพลาสติกสีดำ

พาดหัวข่าวล่าสุดกระตุ้นให้ผู้คนทิ้งเครื่องใช้ภายในครัวที่ทำจากพลาสติกสีดำทันที เพราะเชื่อว่ามีการปนเปื้อนสารเคมีอันตราย ซึ่งจะจริงหรือไม่ วันนี้เรามาติดตามดูข้อมูลกันนะครับ

การศึกษาวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสาร Chemosphere เมื่อเดือนตุลาคม 2024 เป็นแรงผลักดันให้เกิดกระแสการทิ้งเครื่องใช้ภายในครัวที่ทำจากพลาสติกสีดำ (พลาสติกรีไซเคิลจากขยะอิเล็กทรอนิกส์) โดยงานวิจัยระบุว่า เครื่องใช้ภายในครัวที่ทำจากพลาสติกสีดำ อาจปล่อยสารหน่วงไฟชนิด decaBDE (Decabromodiphenyl ether หรือ เดคาโบรโมไดฟีนิลอีเทอร์) ออกมาได้ แต่ต่อมาในภายหลังผู้เขียนงานวิจัยดังกล่าว ก็ได้ยื่นขอแก้ไขรายงานดังกล่าว เนื่องจากพบว่ามีความผิดพลาดทางสถิติที่ทำให้ความเสี่ยงจากการสัมผัสสารหน่วงไฟชนิด decaBDE เกินความเป็นจริง

ทำไมถึงมีสารหน่วงไฟอยู่ในเครื่องใช้ภายในครัวที่ทำจากพลาสติกสีดำ?

ผู้ผลิตเริ่มเติมสารหน่วงการติดไฟลงในผลิตภัณฑ์ เช่น โทรทัศน์และคอมพิวเตอร์ตั้งแต่ทศวรรษ 1970 เพื่อชะลอการลุกลามของไฟ แต่บริษัทต่างๆ ต้องเลิกใช้สารดังกล่าว เนื่องจากผลการศึกษาในช่วง 2 ทศวรรษที่ผ่านมา แสดงให้เห็นว่าสารดังกล่าวมีพิษและอาจก่อมะเร็งต่อสัตว์และมนุษย์ได้ หากได้รับในปริมาณสูง อย่างไรก็ตาม สารเคมีบางชนิดเหล่านี้กลับมาปรากฏอีกครั้งในของใช้ในครัวเรือนที่ทำจากขยะอิเล็กทรอนิกส์ที่ผ่านการรีไซเคิล เนื่องจากกฎระเบียบที่ควบคุมการใช้สารหน่วงไฟบางชนิดไม่ได้บังคับใช้กับวัสดุดังกล่าว

ผู้คนไม่สามารถบอกได้ว่าผลิตภัณฑ์พลาสติกสีดำชนิดใดอาจมีสารหน่วงไฟ แต่จากการศึกษาล่าสุด นักวิจัยพบสารเคมีดังกล่าวในผลิตภัณฑ์ในครัวเรือน 17 รายการจากทั้งหมดกว่า 200 รายการที่ทดสอบ พบว่าผลิตภัณฑ์บางรายการมีสาร decaBDE ซึ่งเป็นสารหน่วงการติดไฟที่ก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพ

decaBDE (Decabromodiphenyl ether) หรือ เดคาโบรโมไดฟีนิลอีเทอร์ เป็นสารเคมีชนิดหนึ่งที่ถูกใช้เป็นสารหน่วงไฟ ในผลิตภัณฑ์หลากหลายชนิด เช่น อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ สิ่งทอ ฟูก ยานพาหนะ และวัสดุก่อสร้าง

สารหน่วงไฟชนิด decaBDE เข้าสู่ร่างกายทาง

1. การหายใจ: สารระเหยจากผลิตภัณฑ์ที่มี decaBDE อาจถูกสูดดมเข้าไป

2. การสัมผัสทางผิวหนัง: การสัมผัสโดยตรงกับผลิตภัณฑ์ที่มีสารนี้ อาจทำให้สารซึมเข้าสู่ร่างกาย

3. การรับประทานอาหาร: สารนี้สามารถปนเปื้อนในอาหารได้

การสัมผัสกับสารหน่วงไฟชนิด decaBDE ในปริมาณมาก อาจส่งผลกระทบต่อ:

1. ระบบประสาท: ทำให้เกิดปัญหาการเรียนรู้, ความจำเสื่อม, และพัฒนาการทางสมองผิดปกติ

2. ระบบฮอร์โมน: รบกวนการทำงานของฮอร์โมนในร่างกาย

3. ระบบสืบพันธุ์: ส่งผลกระทบต่อความอุดมสมบูรณ์ทั้งในผู้ชายและผู้หญิง

4. มะเร็ง: มีความเชื่อมโยงกับการเกิดมะเร็งบางชนิด

5. ระบบภูมิคุ้มกัน: ทำให้ร่างกายอ่อนแอต่อการติดเชื้อ

ควรทิ้งผลิตภัณฑ์เหล่านี้เพื่อความปลอดภัยหรือไม่?

เมื่อพิจารณาจากข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ที่ยังไม่ชัดเจน ผู้เชี่ยวชาญบางคนมีความเห็นว่า “ไม่ควรทิ้ง” แต่ควรดูแลและใช้ด้วยความระมัดระวัง โดย

1. หลีกเลี่ยงการวางเครื่องใช้ภายในครัวที่ทำจากพลาสติกสีดำทิ้งไว้ในหม้อหรือกระทะที่ร้อน

2. ควรทิ้งเครื่องใช้ภายในครัวที่ทำจากพลาสติกสีดำที่มีรอยบิ่นหรือบุบ เพื่อหลีกเลี่ยงความเสี่ยงที่พลาสติกแตกจะปนเปื้อนอาหาร

อ้างอิงข้อมูลจาก:

1. Liu M, Brandsma SH, Schreder E. From e-waste to living space: Flame retardants contaminating household items add to concern about plastic recycling. Chemosphere. 2024 Oct;365:143319. doi: 10.1016/j.chemosphere.2024.143319. Epub 2024 Sep 11. Erratum in: Chemosphere. 2024 Dec 14:143903. doi: 10.1016/j.chemosphere.2024.143903. PMID: 39271080.

2. Kuang J, Abdallah MA, Harrad S. Brominated flame retardants in black plastic kitchen utensils: Concentrations and human exposure implications. Sci Total Environ. 2018 Jan 1;610-611:1138-1146. doi: 10.1016/j.scitotenv.2017.08.173. Epub 2017 Aug 30. PMID: 28847134.

เรียบเรียงโดย: รศ.นพ.วีระศักดิ์ จรัสชัยศรี #หมอหมูวีระศักดิ์ #ตีแผ่ทุกความจริงด้วยวิทยาศาสตร์